bağışlamağa hazırsan, hetta, ne qeder heqiqet de olsa, bunu sübut ederek özün de inanarsan ki, menim günahım yoxdur. Eslinde, bu sene kifayet etmeli idi, ancaq etmir. Beynine yeridibsen ki, mütleq menim hesabıma yaşayacaqsan. Boynuma alıram ki, biz mübarize aparırıq, amma mübarizenin de iki növü var. Biri cengaver mübarizesidir ki, orda her iki reqib bir-birine layiqdir, here öz gücüne göre döyüşür, here özü üçün meğlub olur, here özü üçün qalib gelir. İkincisi ise zererli heşerat mübarizesidir ki, orda biri digerini sancmaqla kifayetlenmir, yaşamaq üçün onun qanını da sorur. Belesine peşekar esger deyirler ve sen de elelerindensen. Yaşamağa qadir deyilsen, ancaq heyatda öz yerini rahatlamaq, qayğılardan uzaq olmaq, özünden razı qalmaq üçün sübut etmeye çalışırsan ki, guya senin yaşamaq bacarığını men elinden alıb cibime qoymuşam. İndi ne vecine ki, yaşamağa qadir deyilsen ve bunun mesuliyyeti de menim boynumdadır, özün ayaqlarını uzadıb rahat yatırsan, men de seni hem cismen, hem de menen özümle sürümeliyem. Bir misal çekim: axırıncı defe evlenmek isteyende, mektubunda boynuna aldığın kimi, hem de evlenmek istemirdin, ancaq özüne ezab vermemek üçün çalışırdın ki, evlenmemekde sene kömek edim, bu nikahın ad-sanım üçün “rüsvayçılıq” olduğunu esas tutaraq, evlenmeyi sene yasaq eleyim. Ancaq bele şeyi ağlıma da getirmirdim. Birincisi ona göre ki, her şeyde olduğu kimi, burda da “xoşbextliyine mane olmaq” istemedim, ikincisi de, heç vaxt uşaqlarımdan bele iradlar eşitmek istememişem. Meger özümü mecbur eleyib sene evlenmekde serbestlik vermeyimin xeyri oldu? Zerre qeder de! Evlenmeyinin eleyhine çıxmağım ona mane ola bilmezdi, eksine, o qızla evlenmeyini daha da tezleşdirerdi, çünki, öz dediyin kimi, “qaçmaq” planını tam şekilde heyata keçirerdin. Evlenmeyine icaze verseydim de, iradların qurtarmayacaqdı, çünki onsuz da sübut etmeye çalışırsan ki, her bir halda evlenmemeyinin günahı mendedir. Heqiqetde ise ister bu mesele, isterse de digerleri ile mene birce şeyi
»Eserler ve Edebiyyat Gecesi
»Oxu zalına keç