borcluyuq... Yalan gözümüz göre-göre heyati zerurete çevrilmişdir.
***
Dövlet en qeddar ve amansız adamyeyen kimidir. O heç ne olmamış kimi yalan danışır. Dövlet ele hey beyan edir ki: “Men dövletem, demeli, men xalqın özüyem”. Ağ yalan! Bir qrup baçkesenler insanları bir yere toplayıb teleye saldılar ve bunu dövlet adlandırdılar... Esl heqiqet bundan ibaretdir: her bir xalq öz xeyir ve şer dilinde danışır, sadece olaraq qonşular bu dili başa düşmür.
***
Bütün heqiqetler sadedir. - Bunun özü ikiqat yalan deyilmi? Çaremiz yoxdur, bu gerdişle barışmalıyıq... Yalan danışmaq cesaretli adamların işidir.
***
Mahiyyetce qeyri-exlaqi olan hisslerimiz gerçek dünya haqqında bize heç de etibarlı bilik vermir. Exlaq budur: hisslerimizin aldanışından, dünyanın gerdişinden, tarixden, yalandan mümkün qeder uzaq olmaq. Tarix hisslere sadiqlikden, yalana inamdan başqa bir şey deyildir.
***
Ne Manu, ne Platon, ne Konfutsi, ne de yehudi ve xristian alimleri heç vaxt özlerinin yalan demek hüquqları olduğuna şübhe etmemişler. Onlar diger başqa hüquqlarından da bol-bol istifade etmişler... Bunu bele bir düsturla ifade etmek olar: Beşeriyyetin indiye qeder insanların exlaq terbiyesinde istifade etdikleri vasiteler kökünden qeyri-exlaqi olmuşdur.
***
İnsanın en çox istifade etdiyi yalan onun öz-özünü aldatdığı yalanlardır. Başqalarına yönelmiş yalan bunların yanında heç nedir.
***
Men yalnız yalanı yalan kimi derk etdikden sonra heqiqetin ne olduğunu anladım.
***
Yalanın derk olunması insana tebii sevinc ve fereh bexş edir... Almanın toxumu onun öz içinde qerar tutduğu kimi.
***
“İlluziyalar xoşbext olmaq üçün deyil, insanın mövcudluğunu qoruyub saxlamaq ve onu ucaltmaq üçündür: illuziyasız heç bir inkişaf, tebedüllat mümkün deyildir: hetta idrakın ireliye doğru hereketi de yalnız illuziyanın kömeyi ile mümkündür: Eger biz dünyanı derk etmek, düzgün hereket etmek ve ireliye getmek isteyirikse, xeyal çeşmesinin keşiyinde durmalıyıq”.
»Eserler ve Edebiyyat Gecesi
»Oxu zalına keç