gelenler...
– Onlar hemişe gelirler.
Ravik başını yırğaladı:
– Almanlar yaxşı pul xercleyir, ele deyilmi?
Rolanda güldü:
– Kimin könlünden içmek keçirse, qonaq eleyirler.
– Deyesen, bunlar ayrı eskerlerdir. Almaniyada valyuta meselesi qelizleşib, bütün serhedler de bağlıdır. Bir yana getmek üçün hökumetden icaze almalısan. On markadan artıq götürmeye de qoymurlar. Doğrudan da, bu şen, pullu almanların fransızca bele serbest danışması qeribedir, ele deyilmi?
Rolanda çiyinlerini çekdi:
– Ne bilim, teki pulları saxta olmasın.
Eve saat doqquza işleyende çatdı.
– Mene zeng vuran olub? – deye qapıçıdan soruşdu.
– Xeyr.
– Günortadan sonra da?
– Xeyr, bu gün heç kes zeng elemeyib.
– Gelib soruşan nece?
Qapıçı başını buladı:
– Heç kim gelmeyib.
Ravik pillekenlerle yuxarı qalxdı. Birinci mertebede er-arvad Qoldberqler yene deyişirdi. İkincide ise uşaq ağlayırdı. Bu, Fransa vetendaşı Lüsyen Zilberman idi. Atası Ziqfrid Zilberman qehve alverçisi idi, qızlıq familiyası Levi olan anası frau Nelli Frankfurt-Maynda doğulmuşdu. Uşaq onlar üçün müqeddes olduğu qeder de yaxşı behane idi, çünki Fransada dünyaya gelmişdi ve onun sayesinde vaxtından iki il evvel fransız pasportu alacaqlarına ümid besleyirdiler. Buna göre de Lüsyen, bütün biryaşlı uşaqlar kimi, ailenin zülmkarına çevrilmişdi. Üçüncü mertebede qrammofon oxuyurdu. Qaçqın Volmayer idi, alman xalq mahnılarına qulaq asırdı. Didergin düşmezden Orannenburq hebs düşergesinde olmuşdu. Dehlizden kömür, qaranlıq qoxusu gelirdi...
Ravik öz otağına girdi. Oxumaq isteyirdi. Ne vaxtsa «Dünya tarixi» kitabının bir neçe cildini almışdı ve onları axtarıb tapdı. Ancaq bu kitablar da lezzet vermedi. Meyusedici olsa da, qeribe bir teselli tapdı ki, indi baş veren hadiselerin heç biri teze deyil, hamısı bir neçe defe baş vermişdi. Alıb-aldatma, xeyanet, qırğınlar, Valpurgiya geceleri, kapital dünyasında taxt-taca sahib olmaq üçün satqınlıq, rüşvetxorluq, bir-birine çalanan müharibeler... Beşer tarixi qanla, göz yaşları

<< 1 ... 218 219 [220] 221 222 ... 402 >>