heç neyi qaytarmaq olmaz! Heç kes de qayıtmaz! Ne vaxtsa yaşanmış anlar bir de geri dönermi?»
Yoluna davam etdi, heyete keçib, arxa qapıdan «katakomba»ya girdi. Ele astanadan gördü ki, içeride xeyli adam var. Zaydenbaum da onların arasındaydı, ancaq xidmetçi kimi yox, müşteri teki oturmuşdu. Deyesen, tehlüke sovuşmuşdu. İçeri keçdi.
Morozov otağında idi.
– Çıxmağa hazırlaşırdım,–dedi,–çamadanlarını görende ele bildim, yene İsveçreye gönderibler.
– Sakitlikdir?
– He, polislik iş qalmadı. Hetta meyiti sahibine qaytardılar. Deyibler ki, qaranlıq mesele yoxdur, özünü öldürüb. Yuxarıdadır, indice aparacaqlar.
– Yaxşı, onda men de köçümü aparım otağıma.
Morozov güldü:
– Bu Zaydenbaum lap kef imiş! Bütün vaxtı orada oldu. Elinde qovluq, kağız-kuğuz, gözünde de pensne... Deyirdi ki, vekildir, sığorta idaresinden gelib. Polise heç aman vermedi, qoca Qoldberqin pasportunu saldırdı. Dedi ki, ona lazımdır, polis tekce şexsi vesiqesini apara biler. Onların öhdesinden yaxşı geldi... Onun özünün kağız-kuğuzu var?
– Ne gezir!
– Onda yaxşı eleyib. Pasport indi qızıl qiymetinedir. Hele bir il vaxtı var, kimse istifade eleyer. Ancaq hemin adam Zaydenbaum kimi heyasızlıq elemese, Parisde yaşaya bilmez. Şekli deyişmeye ne var?! Teze Aron Qoldberq cavan olsa, mütexessisler lap ucuz qiymete tarixleri de deyişer. Bu da ruhun ölmemesinin yeni növüdür, bir pasportla iki-üç adam yaşaya biler...
– Demeli, bundan sonra Zaydenbaum Qoldberq oldu?
– Zaydenbaum istemedi. Özüne sığışdırmır. O da yurdsuz-yuvasızların, diderginlerin Don Kixotudur. Qismete inanan adamdır, kiminse saxta pasportu ile yaşayıb idealına xeyanet etmekdense, oturub başına ne geleceyini gözlemeyi üstün tutur. Belke, sen götüresen?
Ravik başını buladı:
– Men de istemirem. Zaydenbaum düz eleyir...
Camadanları götürüb aşağı düşdü. Qoldberq yaşayan mertebenin dehlizine çatanda uzun arxalıq geymiş yaşlı bir yehudi onu ötdü. Uzun saqqalı, gicgahlarında saxladığı saç onu üzden «İncil»de tesvir olunan yepiskoplara

<< 1 ... 241 242 [243] 244 245 ... 402 >>