Lap keçen il Münxen konfransı keçirilende eledikleri kimi...
– Görürsünüz?!–Veber ele bu sözlerden yapışdı.–Onda da heç ne olmadı. Yalandan hay-küy qalxdı, ancaq Çemberlen sülh çetiri ile özünü yetirdi.
– Eledir. Ancaq unutmayın ki, sülh çetiri Londondadırsa, zefer ilahesi de «Luvr»dadır. Düzdür, başı yoxdur, ancaq qalacaq... Çox ağırdır, apara bilmirler. Yaxşı, men getdim, Ket Heqstrem gözleyir.

Dümağ «Normandiya» gemisi qaranlıq limanda öz elvan işıqları ile min renge çalırdı. Denizden serin, duzlu külek esirdi. Ket paltosunun yaxasını berk-berk bağladı. Çox arıqlamışdı. Almacıq sümükleri çıxmış sifetindeki qorxunc iri gözleri qaranlıq çökmüş bir cüt göle benzeyirdi.
– Qalsaydım, yaxşı olardı...– Ket dillendi.–Getmek birden-bire ele ağır gelir ki!
Ravik diqqetle onun üzüne baxdı. O neheng gemi gelib dayanmışdı, pillekenleri işıqlı idi ve camaat da içeri dolurdu. Çoxu da ele telesirdi ki, ele bil, son anda gecikmekden qorxurdu... O işım-işım işıldayan saray gelib dayanmışdı ve indi onun adı «Normandiya» deyil, «Can qurtarmaq», «Aradan çıxmaq», «Xilas olmaq» idi. O, indi Avropanın min-min şeherinde, evlerinde, miskin mehmanxanalarında, zirzemilerinde yaşayan min-min adam üçün elçatmaz bir xeyal idi ve ölümün için-için yediyi bir adam da yanında dayanıb mehriban, helim sesle deyirdi: «Qalsaydım, yaxşı olardı...»
Her şey öz menasını itirmişdi. İster «İnternasional»da qalan mühacirler, isterse de Avropanın min-min «İnternasional»larındakı diderginler, ezabkeşler, nedense qaçıb canını birteher qurtaranlar, ümidsizler bu gemiye mine bilseydiler, «min şükür!» deyerdiler, bilet tapsaydılar, sevincden deli olar, hıçqıra-hıçqıra ağlayar, pillekenleri qucaqlayıb öper, möcüzeye inanardılar... O bilet ki indi külek ölümüne doğru geden bir adamın yorğun elinde yellendirirdi ve hemin adam da deyirdi: «Qalsaydım, yaxşı olardı...»
Bir deste amerikalı geldi. Yavaş-yavaş, deye-güle, ses-küy sala-sala... Dünyanın özü boyda vaxtları vardı. Onları getmeye sefirlik

<< 1 ... 373 374 [375] 376 377 ... 402 >>