halına çatır. Qızların süd vezileri formalaşır, evvelce qasıq nahiyesinde, sonra qoltuğunda tükler bitir, çanaq genişlenir. Oğlanların inkişafı qızlara nisbeten 1-2 il gec başlayır. Bu zaman sümükler böyüyür, ezeleler inkişaf edir. Xayalar ve cinsiyyet üzvü böyüyür, ses deyişir, bığ yeri terleyir, zerif tük örtüyü ile örtülür. Bedende baş veren bu deyişiklikler, esasen, endokrin sisteminin yaşa uyğun inkişafı ve fealiyyeti ile bağlıdır. Fiziki inkişafın ve bedende baş veren mürekkeb bioloji-fizioloji proseslerin neticesinde qızlarda orta hesabla 13 yaşından birinci aybaşı, oğlanlarda ise 14 yaşından birinci eyakulyasiya (sperma ifrazatı) başlayır. Eger qeyd olunan bu prosesler 1 -2 il tez ve уa gec baş vererse narahatlıq keçirmeye heç bir esas yoxdur. Bu sadece olaraq yeniyetmelerde fizioloji inkişafın bir qeder süretlenmesi ve ya lengimesi ile elaqedar olur. Qeyd etmek lazımdır ki, cinsi yetişkenlik dünyanın müxtelif regionlarında müxtelif yaşlardan başlayır. Meselen, eger iqlimi isti olan Şimali Afrika ölkelerinde qızlarda aybaşı 8-9, bezen 6-7 yaşlarında başlayırsa ve 9-12 yaşlarında ere geden qızlar 10-13 yaşlarında hamile olub normal uşaq doğurlarsa, bunu hemin region üçün qeyri-normal hal hesab etmek olmaz. Bioloji-fizioloji inkişafın xüsusiyyetleri xarici mühit faktorları ile elaqedar olduğu üçün soyuq iqlimli Skandinaviya regionu, Danimarka ölkelerinde (Norveç, İsveç, Finlandiya) qızlarda aybaşı orta hesabla 16-18 yaşlarından başladığından, normal uşaq doğmaq imkanı da ele bu yaşdan başlayaraq yaranır. Bundan elave, hazırkı heyat terzi (informasiya, kino, televiziya, yazılı edebiyyat ve s.) genclerin evvelki nesillere nisbeten daha tez (1-2 il) cinsi yetkinleşmesine sebeb olur. Bu gün akselerasiya cinsi yetkinlikden elave boyun, beden çekisinin ve s. deyişmesine sebeb olmuşdur ki, bu da qeyd olunmuş heyat terzi, iqlimin bütün уеr küresinde deyişmesi, heyat aktivliyinin artması, qidalanma xarakterinin deyişmesi ile izah olunur. Lakin yetişkenliyin tez

<< 1 2 3 [4] 5 >>