Edqar Allan Po. "Qızıl ölümün maskası" (Amerika novellalarından bir yarpaq)
Edqar Allan Po 19 yanvar 1809 – cu ilde Bostonda anadan olmuş, 7 Oktyabr 1849 – cu ilde Baltimorda vefat etmişdir. Amerikalı yazıçı ve şairdir. Özü Amerikanın romantik cereyanının önde gedenlerinden biridir. ABŞ-ın ilk qısa hekaye yazarlarından olan Poe müasir menada qorxu, heyecan növlerinin de atasıdır. Bu gün çox insanlar terefinden ABŞ-ın böyük yazıçılarından hesab olunsa da Poe heyatdayken tez-tez alçaldılmış ve sehv başa düşülmüşdür.
Qızıl ölümün maskası
“Qızıl ölüm“ çoxdandır şeher ehlini qırırdı. Heç bir hücum bele qorxunc, bele öldürücü olmamışdı. Keskin sancılar, baş fırlanmaları, sonra da gözleri boğan qanaxmayla ölüm. Qurbanın bedeninde, xüsusile üzünde görünen qızılı lekeler onu dostlarının kömeyinden, sevgisinden uzaqlaşdıran xesteliyin ilkin izleri idi. Xesteliyin üze çıxması, güclenmesi ve bitmesi yarım saatlıq işdir.
Amma kral Prospero xoşbext idi, üreklıydi, ağıllıydı. Ölkesindeki xalqın yarıdan çoxu xestelikden qırıldıqca saraydakı cengaverler ve lediler arasından sağlam ve şen olan min neferi hüzuruna çağırdı. Onlarla birlikde qala kimi bir monastra, uzaqlara getdi. Çox möcüzeli, böyük ve qeribe tikiliydi bu monastr. Kralın qeyri – adi zövqünden xeber verirdi. Hündür, güclü divarlarla ehate olunmuşdu. Qapılar demirden idi. Gelenler qapılardan içeri girdikden sonra demirçiler çağrıldı ve qapılar tamamile bağlandı. Meqsed, içerdekilerin ümidsizlik ve ya her hansı çılğınlığa tutulub çöle çıxmaq ve ya içeri girmesinin qarşısının alınması idi. Monastr erzaqla tam doldurulmuşdu. Bu tedbirler görüldükden sonra saraylılar meydan oxuya bilerdiler hücuma. Qoy çöldeki dünya öz başına çare qılsın. Bu dövrde yas tutmaq, sızlamaq axmaqlıqdı. Kral eylence, kef üçün ne lazımdısa hamısını toplamışdı bura: musiqiçiler vardı, müğenniler vardı, reqqaslar vardı, gözeller vardı, şerab vardı. İçeride bütün bunlar ve etibarlılıq vardı. Çölde ise „Qızıl ölüm“.
Monastra yerleşenden
»Eserler ve Edebiyyat Gecesi
»Oxu zalına keç