“atana and olsun”, “ömrüme and olsun”, bu zaman sözünü pozmaq imkan yoxdur ve bunun üçün de heç bir etibar ortaya çıxmaz ve bu, yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi söz verib sözünü bir şerte bağlamaqdan ferqlidir. “Kim and içecekse Allahu Tealeye and içsin” şeklindeki hedis ise alimlerin çoxuna göre şerte bağlamaqdan ferqli olan yeminlere aiddir ve bu, ittifaq ile mekruhdur, çünki and içilen şey tezim baxımından Allaha şerik qoşulmuş olur.”[7]

Yemin etmeyin ferqli növleri mövcuddur ve yuxarıda izah olunduğu kimi şerte bağlı gelecek üçün edilmiş yeminde Allahdan başqasına yemin etmek mekruh deyildir. Bunun misalı bir neferin bele demesine benzeyir: “eger bu işi görmesem arvadımı boşayacam!” ve ya “eger bu işi etsem bir qul azad edecem.” Bu cür Allahdan başqası ile, yeni boşama ve qul azad etmek ile yemin etmek henefilere göre hedisin ehate dairesine daxil deyildir, ona göre de mekruh deyildir. Lakin insanın “atana and olsun” ve ya “ömrüme and olsun” şeklinde verdiyi andlar hedisin ehate dairesine bir-başa daxil olduğu üçün mekruhdur. Onların bunu mekruh sayması hedisin zahirini tevil etmeklerinden ireli gelir ki, onlara göre bunun şirk ve küfr adlanması mübaleğe ve teğliz meqsedi daşıyır ve mekruh hökmü ile qesd etdikleri harama yaxın mekruhdur. Doğrusunu Allah bilir!

<< 1 2 [3]