Bezi qedim inanclara göre kainat 4 ünsürden - su, od, torpaq ve külekden yaranıb. Her il 4 çerşenbe Novruzdan, günün beraberleşmesinden evvel qeyd olunur. Aşıqlarımız da «Ab, ateş, xak, badan yarandım» deyibler vücudnamelerinde, yeni su, od, torpaq ve yele bağlıdır insan.

Birinci su çerşenbesi adlandırılırdı. Yeni bahara doğru çayların azacıq buz bağlayan yerleri eriyib çaylara tökülür. Torpaq yavaş-yavaş islanmağa başlayır. Qızlar bulaqlardan serin, şirin su getirerdiler, evin etrafına çileyerdiler, üzlerini yuyardılar.
İkincisi od çerşenbesi adlanır. Ona göre ki, bahara doğru güneş yavaş-yavaş torpağı qızdırır, isindirir, onu yaratmaq üçün hazırlayır. Od çerşenbesinde tonqallar qalayardılar. Her aile üzvünün adına bir dene şam yandırardılar. Xonçalar düzeldilerdi.
Üçüncüsü yel çerşenbesidir. Bezi bölgelerimizde çox eziz tutulur. Yeni yel artıq azacıq oyanmış torpağı, tezece çığmış yaza hesret gülleri terpedir, tumurcuqlanan ağacları yelledir.
Axırıncısı torpaq çerşenbesidir. Torpağı ana tebiet – Allahımız su ile islatdı, güneşle isitdi, onu yaratmağa hazırladı. Ona göre de ilk yaz ekinini xışla-kotanla mehz torpaq çerşenbesi gününde başlayardılar. Nenelerimiz «Semeni, saxla meni, ilde göyerderem seni»- deyib buğda isladardılar.

DikTaToR [OFF] (20.03.2011 / 09:40)