Cahiliyye cemiyyetinde yaşanan evdar qadın xarakterinde en geniş şekilde rast gelinen xüsusiyyetlerden biri "dedi-qodu"dur. Vaxtları, ya da imkanları olmasa bele bir az dedi-qodu ede bilmek üçün mütleq fürset tapırlar. Bezen qapı ağzında qonşularla, bezen saatlarla davam eden telefon danışıqlarında bu menzereni görmek mümkündür. Ancaq burada ehemiyyetli olan, bu exlaqı yaşayan insanların dedi-qodudan derin bir zövq almalarıdır. Çünki dedi-qodu esnasında haqqında danışılan adam hörmetden salınıb alçaldılarken, dedi-qodunu edenler özlerini üstün göstermeye çalışırlar. Bu sebeble refiqeleri ile danışa bilecekleri faydalı, ya da zövqlü mövzular varken, onlar israrla dönüb-dolaşıb sözü bezilerinin dedi-qodusunu etmeye getirirler. Qonşuları, dostları, qohumları, yoldaşları, televiziya ulduzları ve hetta yoldan keçen yad biri bele bu dedi-qodular üçün nümune ola biler.

Halbuki kiminse arxasinca eşitdiyinde xoşuna gelmeyen sözler demek doğru deyil. Eger heqiqeten tenqid olunması lazım olan bir şey varsa ve fayda vermek meqsediyle danışılırsa, edilecek en doğru şey bu veziyyeti elaqedar adama bildirmekdir. Yoxsa her kesle danışıb, qınanan adamın veziyyetden xeberdar edilmemesinde yaxşı bir niyyet ve ağıllı bir meqsed olduğu deyile bilmez. Üstelik dedi-qodu eden insanlar, eyni şeyin özleri üçün de şübhesiz edileceyini, bunun cahiliyyenin qaydası olduğunu bilirler. Amma bundan heç xoşları gelmir. Başqa keslerin özleri haqqında danışdığını eşitdiklerinde böyük bir sıxıntı yaşayırlar. Amma özleri üçün bu cür narahat olarken, başqalarının da narahat olacağını nezere almadan bu çirkin hereketi ede bilirler.

Halbuki Allah insanları dedi-qodudan mehrum etmişdir. Allah bunun gözel exlaq olmadığını ayelerinde bildirmiş ve eger ortada sehv bir şey varsa, bunun ayelerin ifadesiyle "yaxşılığı emr edib, pislikden çekindirmeye çağıraraq" insanların özlerine bildirilmesini emr etmişdir:
Ey iman getirenler! Çox zenne-gümana qapılmaqdan çekinin. Şübhesiz ki, zennin bezisi (heç bir

[1] 2 >>