İnsanın özüne deyer vermesi, emellerini özü-özlüyünde qiymetlendirmesi çox mühüm meseledir. Tebii ki, özüne deyer vermek menasında söhbet lovğalıqdan, tekebbürden deyil, insanın öz seviyyesini insanlıqda, elmde, cemiyyet içerisinde ve s. başa düşe bilmek qabiliyyetinden gedir. Bunu etmek üçün Allah-Teala insana şüur, derrake kimi nemet bexş etmişdir. Teessüf ki, bu nemetden lazımınca yararlana bilmeyen insanlar da mövcuddur. Bezileri tekebbür ve lovğalıq üzünden, diger bezileri bilmeyerekden bunun ferqine varmırlar, bununla da cemiyyet içerisinde özlerine yer tapa bilmirler. Bu halda lovğa ve tekebbürlü insanlar özlerini cemiyyetde daha üstün hesab etdiklerinden bu cemiyyetden daha yaxşısına layiq olduqlarını düşünürler. Bu tip insanlar ise axiretini bu dünyasına satan insanlar kimi olurlar. Hz. Eli (e.) bu barede buyurur: “Axiretini bu dünyasına satan şexs onların her ikisini elden vermişdir”. Amma bu meselenin bilmeyerekden ferqine varmayan insanlar cemiyyet içerisinde bir başqa cür özlerine yer tapa bilmir, narahat olur. Göründüyü kimi, her iki hal üçün oxşar cehet bele insanların cemiyyet içerisinde eziyyet çekmeleridir. Ferq ise hansı yolla bu problemin meydana gelmesindedir. Çox qeribe bir haldır ki, bele hallar İslamı yaşayan insanlarda da (söhbet ümumiyyetle müselmanlardan getmir, İslam qaydalarına riayet eden ve ya etmeye çalışan müselmanlardan gedir) çox rastlanır. Lovğa insanların İslam qaydalarıa riayetinden şekk vardır, çünki, tekebbürlülük İslamdan deyildir. Odur ki, müzakire obyekti melumatsızlıq ucbatından özünüdeyerlendirme prinsipine etinasız yanaşan ve İslam qayda-qanunlarını derk ederekden onlara emel eden ve ya bele deyek ki, emel etmeye çalışan insanlardan gedir.
İslamda özünüderketmke ve qiymetlendirme prinsipinin esas hissesi insanın öz nefsini idare ede bilmesidir. Nefsle mübarize aparmaq müselman üçün çox mühüm ehemiyyet kesb eden bir meseledir. Özünü derk eden ve heyat kimi nemeti deyerlendiren insanlar her vaxt öz nefsleri ile

[1] 2 3 4 >>