görmek olar. Bu meseleye Allah (c.c.) ve insan münasibetleri yönünden baxsaq, “Qurani-Kerim” mentiqi ile de qorxu ve sevgi vehdeti vardır... Müqeddes Kitabımızda evvel “qorxun”, sonra “sevin” ardıcıllığı var. Qorxu ilk, sevgi sonuncu pilledir...
Cavidin yaradıcılığında Göy ve Yer arasında mübarize hemişe var ve bu mübarizede pis emellerin sanki artması üçün mübarizeye giren insan süretle qaranlığa doğru yuvarlanır. Ruhunu şere satmaqla elde etdikleri ile öyünen insan düşdüyü qaranlıqda bezen tamamile azır ve bu zaman Göyler yene insanın kömeyine gelir. Cavidin “Peyğember” eserindeki kimi...
Köhneden bezmiş insan yenilikleri de qebul etmeye o qeder könüllü deyil. Mehz ele buna da Peyğemberin (s.e.s.) ümumla mübarizesi başlayır. Elinde qebul olunmamaq derdi yaşayan Peyğember (s.e.s.) “İblise uymuş beşeriyyeti” xilas etmek ücün Altun kitaba sarılır, amma insanlıq tekce Kitabla yola gelecek qeder mesafe qet etmemişdir ve ele buna göre de Göyler yeni bir missiya da verir öz Elcisine... Qılınca sarılmaq...
Peyğember (s.e.s.) elindeki Altun kitabla tam göylere mexsusdur, amma eline qılınc aldığı andan yerdekilere saflıq getirecek Kitabın yolunu açmaq ücün elindeki silaha sarılır. Müdriklik-Kitab Göylerindir, qılınc-qansa yerlerin... Göylerin Müdrikliyi varsa, yerlerin kin ve silahdan başqa Peyğembere (s.e.s.) verecek bir şeyi yoxdur...
İnsan Göyden ümidini heç bir zaman üzmür, çünki bu var olmanın şerti gelir ona... Amma Göylerdeki saflığa hesret yoxdur... İnsan göylere inamını daha çox elde etmek ücün dualara sığışdırıb, ondakı ilahilikse insanın şübhe ve “belkelerinin” kölgesinde o qeder solğunlaşıb ki, İblis insanın emellerinde mütleqi-hakim olmağa başlayıb.
Cavidin “İblis” ve “Peyğember” eserlerini nezerden keçirdikce bele bir bir fikir insana hakim olur... İnsan dilinde Allahla (c.c.), emelinde İblisledir. İnsan İblisi lenetleyir, amma Allaha (c.c.) penah aparmır... Ele bu sebebdendir ki, “İblis”de “İblis – insan” hökmünü veren İblis ele ona uyduğu üçün de
.........
ela
»Oxu zalına keç
