O, heyat yoldashi ile birlikde Mendeleyevin kimyevi elementler cedveline iki elementin adini yazdi, daha dogrusu iki yeni element getirdi – radium ve polonium!
O, iki defe - her birinde ayri elm saheleri uzre - Nobel odulune layiq gorulmush ilk qadin oldu! (Bir esrden artiq vaxt kechmesine baxmayaraq, bu gune qeder hech kes onun neticelerini tekrarlaya bilmeyib!)
1944-cu ilde keshf edilen yeni bir elemente onun ve heyat yoldashinin xatiresine «Curium» adi verildi.
O, olumunden 61 il sonra (1995-ci ilde), Fransanin qehreman ovladlarinin xatire abidesinin oldugu yere - Pantheona basdirildi. Dediyimiz kimi, kulu basdirildi; xatireleri ise basdirmaq mumkun deyil! Fransanin qehreman ovladlari ile beraber tutulan bu alim qadinin xatireleri ziya shualari sachmaqda davam edir! O, omrunu daim shua sachan radioaktiv maddelere hesr etmishdi!
Bu qadin yashadigi 67 il boyunca genc bir qizdan analiga, bir shagirdden fizika uzre professora, idealist bir ushaqdan dunyanin en unlu elm adami olmaga qeder maraqli, chetin, keshmekeshli, amma butun bunlara baxmayaraq sherefli bir omur yolu kechmish, efsanevi Mariya Skladovskaya Kuridir (Marie Curie).
Hele sox kichik yashlarimdan kimyachi olan anamin onun haqqina danishdigi sirli ve maraqli hekayelerden tanimish ve heyran olmushdum dunyaya ses salan bu qadina! Anam kimya elmini mene mehz Mariya ve İren Kuru adli iki qadinin, ana-balanin yasham oykusu ile sevdirmishdi. Anamin Mariya Kuri ve umumiyyetle, Nobel odullu qadinlar haqqinda danishdiqlarinin esas xettini bir shey teshkil edirdi: butun ugurlar boyuk zehmet, eziyyet bahasina, bezen saglamligini, heyatini qurban vermek bahasina basha gelir!
Beli, boyuk zehmet, eziyyet bahasina, bezen saglamligini, heyatini qurban vermek bahasina! Amma onlar heyatlari ile, emelleri ile qadinlar, genc qizlar uchun gozel ornekler qoyub, cigir achiblar. İndi dunyanin ekser yerlerinde qizlar oz olkesinde mehz qadin oldugu uchun universitete daxil ola bilmeyen Mariya Kurinin
»Oxu zalına keç