SHamil 1797-ci ilin 9 iyununda Dagistanin Gimri aulunda Dengi Mehemmedin ailesinde anadan olmushdu. Onun ulu babasi vaxtile butun Qafqazda taninan qulluq Emir xan idi. Anasi Baxu Mesed ise avar beyi Pir Budagin qizi idi. Ushagin adi Eli idi. Amma ariq ve sisqa olduguna, daim xestelendiyine gore qedim adete uygun olaraq ushagin adini deyishib dayisinin adini — SHamil qoydular ki, onun kimi saglam ve igid olsun. O, boyudukce saglam ve guclu bir gence chevrildi. Yaxshi tehsil aldi. O, tehsilini medresede almish, ereb ve fars dillerini oyrenmishdi.
SHeyx SHamilin olkesinin azadligi ugrunda apardigi mubarize dunya azadliq muharibelerinin en mohteshemlerindendir. Kichik bir qebile reisinin bir ovuc mucahidle 125 milyonluq dovleti 25 il chashbash salmasina bashqa bir numune tapmaq mumkun deyildir. Ancaq mustebid I Nikolaya SHamili esir goturmek qismet olmadi. 1859-cu ilde esir dushen SHamili rus charlarindan nisbeten alicenab olan II Aleksandr sufresinin bashinda oturtmush ve: — «Sizi sufremin qonagi etmekle boyuk bir sheref duyuram» — demishdi. SHamil de cavabinda: — «Men de sizi sufremin bashinda qonaq etseydim boyuk sheref duyardim.» -demishdi. Ve char «boyuk adam», «boyuk adam» — deye-deye hetta heyranligini gizletmemishdi.


Ruslara esir dushmush SHamili Peterburqa getirmishdiler. Oglu Qazi Mehemmed, bir neche muridi de onunla beraber getirilmishdir. SHamilin yashadigi «Znamenski» meydani butun gunu adamla dolu olurdu. Mehmanxananin qabagindan, onun dehlizlerinden, pillekenlerinden adam elinden kechmekmumkun deyildi. Esir SHamilin yanina pristav teyin olunmush polkovnik Runovski butun gunu camaati sakit etmekden elden dushurdu. Hami SHamili gormeye, onun geyimine, davranishina, hereketine tamasha etmeye can atirdi. Onun yanina ise ancaq yuksek rutbeli, adli-sanli adamlar yol tapa bilirdi. Onlara muqavimet gostermekde Runovski aciz idi.
Deyilenlere gore, SHeyx SHamilin oz zengin kitabxanasi var imish. Hemin kitablari on qatira yukleyerek iyirmi besh il

[1] 2 3 4 >>