Şuşa qalası 1750-ci ilde Penah xan terefinden bina edilib. O dövrün teleblerine göre Qarabağ xanlığı daimi yaşayış üçün möhkem qorunan bir yer seçmeli idi. Bura üç terefden sıldırım qayalarla ehatelenmeli, bir terefden ise dağlarda mesken salmış ellerin üzüne açıq olmalı idi. Bu meqsedle xanın yaxın adamları xeyli yer gezib dolaşdıqdan sonra, indi Şuşa şeherinin yerleşdiyi erazini seçirler. Penah xan da buranı görüb beyenir ve tezlikle Şahbulaq qalasından Şuşaya köçmeyi qerara alır. Qısa müddet erzinde burada möhkem hasar-qala, bazar, hamam, mescid ve s. vacib binalar inşa olunur. Nehayet, Penah xan öz ailesini, ehl-eyalını yeni yaşayış yerine getirir. Etraf eyaletlerde yaşayan adamlar, hemçinin, Penah xanın xoş reftarı, işgüzarlığı ve igidliyi barede eşiden Tebriz, Erdebil ve s. şeherlerin bacarıqlı senetkarları öz aileleri ile birlikde Şuşa qalasına köçürler. Senetkarlığın yüksek inkişaf etmiş bir dövründe Penah xan müdrik ve bacarıqlı memar ve senetkarları etrafına toplayıb Avropa şeherlerinde geri qalmayan, bütünlükle şehersalma prinsiplerine uyğun tikilen Şuşanı inkişaf edirmeye başlayır. Şuşa qalasının tikintisinden az sonra Ağa Mehemmed şahın atası Mehemmed Hesen xan Qacar öz qoşunu ile Şuşa qalasını almaq, Penah xanı özüne tabe etmek meqsedile Arazdan keçib qalanın ağaclığında çadır qurur. Qoşun bir ay qala etrafında oturmasına baxmayaraq, alınmaz qala divarlarına yaxınlaşa bilmedi. Belelikle, Mehemmedhesen xanı kor-peşiman öz ordusu ile İraq, Fars ve Mazandarana teref hereket edir. 1763-cü ilde Penah xan Şirazda vefat edir. Onun cenazesinin hörmetle Ağdama getirib, burada defn edirler. Atasının ölümünden sonra İbrahim Xelil xan Qarabağda hakimiyyete başlayır. Günden-güne Qarabağ xanlığının artan nüfuzundan ve möhteşem Şuşa qalasının alınmazlığından hiddetlenen Ağa Mehemmed Şah Qacar 1795-ci ilde İraq, Fars, Azerbaycan, Xorasan qoşunlarının böyük ordusu ile Şuşa qalasının üzerine gelir, qalanın bir ağaclığında öz düşergesini yerleşdirir. Bir neçe günden

[1] 2 3 >>