Kişilerde tam ve ya natamam sonsuzluğun esas sebebleri tam keyfiyyetli spermatozoidlerin xayalarda yaranmaması, onların xaya artımlarında lazımi derecede yetişmemesi, spermatazoidlerin cinsiyyet üzvü yollarında hereketine mane olan pozuntulardır. Bu zaman sekretor ve Sekretor sonsuzluqlar ayırd edilir.

Sekretor sonsuzluq xayalarda anadangelme ve ya Sonradan qazanılmış çatışmazlıqlar neticesinde yaranır. Anadangelme sonsuzluq xayaların her ikisinin olmamasının (anorxizm) neticesinde baş verir ve nadir hallarda tesadüf olunur. Başqa bir anomaliya — monorxizm (birxayalılıq) normal inkişaf etdikde özünün bütün endokrin ve spermatokenez vezifelerini yerine yetirir ve spermanın mayalandırmaq xüsusiyyetini temin edir. Xayalardan birinin ve ya her ikisinin xayalığa enmemesine (kriptorxizme) daha çox tesadüf edilir. Xayalar adeten uşağın qarın boşluğunda inkişaf ederek 9 aylığında xayalığa enirler, lakin 10-15%-inde bu normal , veziyyet baş vermir. Bele veziyyetde olan uşaqların 70%-inde heyatın birinci ilinde, qalanlarında ise bir qeder de gec xayalar öz tebii yerlerine enirler. Lakin 0,2-0,3%-inde ise kriptorxizm böyük yaşlara qeder qalır. Bu veziyyet ananın hamilelik dövründe müxtelif xestelikler keçirmesi ile, zedelenmelerle, bezen hormonal pozğunluqlar ve irsi xestelikler ile izah olunur. Bezi kişilerde xarici mühit amillerinin tesirinden (soyuqlama, ağır fiziki emek ve s.) xayalar yuxarı dartılaraq xayalıqdan çıxır (kriptorxizm) ve qasıq kanalına keçirler. Xayalıqdan çıxmış xayalar onlar üçün yüksek sayılan 37°S heraretin tesirine meruz qaldıqda öz daxili quruluşunu itirir, atrofiyalaşır ve hetta yaman xesteliyi baş vere bilir. Melumdur ki, xayalıq soyuqda yığılaraq qısalır ve istide boşalaraq genişlenir ve belelikle spermatokenezm (spermanm yaranmasım) temin ve tenzim etmek üçün 33 – 34° ,S optimal herareti daimi veziyyetde saxlayır. Valideynler oğlan uşaqlarının xayalarında kiçik yaşlarında qeyri-normal veziyyet müşahide etdikde mütexessise müraciet

[1] 2 3 4 >>