Marian chokekliyi — "Yer
kuresinin Dibi" adini
yaxinliginda yerleshen Marian
adalarinin sayesinde aldi. Faktiki
olaraq bu adi tektonik siniq
erazidir,harada ki, Sakit okean
lovhesi Filipinin altinda
yerleshir.Marian chokekliyi —
bu cur en derin yerdir.Dibi —
yasti, eni ise 1-5 kilometre
qederdir.Marian chokekliyinin
dibinde tezyiq 108,6-dir. Bu adi
atmosfer tezyiqinden 100-defe
choxdur.
Marian-in derinliyi haqqinda
birinci melumatlar 1951-ci ilde
alinmishdi — kechirilmish
olchulere esasen chokeyin
derinliyi 10 863 metre
beraberdir. Bundan sonra
Marian chokekliyinin en derin
noqtesini "Challenger
Uchurumu" (Challenger Deep)
adlandirmaga
bashladilar.Tesevvur etmek
chetindir ki, Marian
chokekliyinin derinliyinde bizim
planetimizin en yuksek dagi
olan Everest asanliqla yerleshe
biler ve onun ustunde sethede
kilometr su qalacaq.
Sovet alimleri Marian
chokekliyinin novbeti
tedqiqatchisi idiler — 1957-ci
ilde onlar yalniz 11 022 metrlik
chokeyin maksimal derinliyini
elan etmediler, hem de
6000-7000 metrden chox
erzide o zaman heyatin
imkansizligi haqqinda
tesevvuru tekzib edib 7000
metrden chox derinliklerde
heyatin movcudlugunu teyin
etdi.
23 yanvar 1960-ci ilde ilk ve tek
olaraq Marian chokekliyine
insan endi. Belelikle, "Yer
kuresinin dibinde" olmush tek
insanlar ABSH-in Herbi-Deniz
Quvvelerlerinin leytenanti Don
Walsh ve tedqiqatchi Jacques
Piccard oldu.
Enme vaxti onlari "Triyest" adli
127 millimetrde qalinliqda
zirehli mudafie edirdi. Batiskaf
italyan sheheri Trieste sherefine
adlandirilmishdi, hansinda ki,
onun yaradilmasi uzre esas
ishleri gorulmushdu. "Triyest"-
in cihazlarina esasen, Walsh ve
Piccard 11 521 metr derinliye
yuklendi, amma daha sonra bu
reqem bir az uygunlashdiridi —
10 918 metr. Enme texminen
besh saat aldi ve qalxma
texminen uch saat, dibde
tedqiqatchilar yalniz 12 deqiqe
qaldilar. Bu vaxt onlara achilish
etmeye mane olmadi — dibde
onlar kambalaya oxshar 30
santimetre qeder
Chox Maraglidiyee
.gif)
Bilirdim, Ama Bu Qeder Derinden Yox..Teshekkurler»Oxu zalına keç