Tütün çekmek, insanların özlerini könüllü şekilde zeherlemeleri hele qedim dövrlerden bir çox xalqlar arasında yayılaraq möhkemlenmiş, adet şeklini almışdır. Ümumdünya Sehiyye Teşkilatının melumatlarına göre bütün dünyada kişilerin yarısı ve qadınların 1/4 hissesi könüllü suretde nikotinle özlerini zeherleyirler. Bu meselede iqtisadi cehetden inkişaf etmiş ölkeler ön cergededirler. Keçmiş SSRİ Sehiyye Nazirliyinin sehiyye maarifi merkezinin melumatlarına göre, müxtelif respublikalarda kişilerin 56,9-75,7%-i ve qadınların 26,6-49,1 %-i bu zererli adetin esiridirler. Bu melumat sevindirici deyil.

Avropaya tütünü birinci cinsi 15-ci esrin sonunda Amerikadan X. Kolumb getirmişdi. İlk dövrlerde ondan yalnız dekorativ bitki kimi istifade olunurdu. 16-cı esrde Fransanm Portuqaliyadakı sefiri J.Niko (buradan da “Nikotin” termini yaranıb) tütünü Fransa kralına müalice vasitesi kimi bağışladıqdan sonra tütün çekmek orada süretle yayılaraq moda şeklin almışdı. Ondan hedden artıq istifade olunması zeherlenmelerle neticelendiyinden bir müddet tütün dövlet terefinden yasaq olunmuşdu. 17-ci esrin evvellerinde tütünü Rusiyaya getirmişdiler. Lakin çar Mixail Romanov tütün çekenleri çubuq ve qamçı ile cezalandırırdı, daha sonralar 1649-cu ilde çar Aleksey Mixayloviç tütün çökmeyi ümumiyyetle qadağan etmişdi. Yalnız hollandiyada olduğu zaman tütün çekmeye öyrenmiş 1 Pyotr Rusiyada tütün satmağa icaze verdi ve bunun üçün dövlet vergisi müeyyenleşdirdi. Sonralar tütünden istifade etmek adeti tedricen bütün Rusiyaya yayılaraq ele bir zererli adet şeklini aldı ki, hazırda onunla mübarize etmek çox çetin bir probleme çevrilmişdir.

Dövürden ve hazırlanmasından aslı olaraq tütünün terkibinde aşağıda qeyd olunan maddeler var: 1-4% nikotin, 2-20% sulu karbonlar, 5-17% üzvi turşular, 0,1-0,7% efır yağlan, 1-13% zülal. Tütün yandıqda onun tüstüsü ile nikotin, anilin, his, akrolein, kanserogen maddeler (efir yağlan, sinil, sirke) ve qarışqa turşuları orqanizme daxil olur. Tütünün

[1] 2 3 ... 7 >>