Yumurtalıqlar uşaqlığın her iki terefinde, fallopi borularının qıfı altında yerleşmiş cinsiyyet vezileridir. Yumurtalıqlar da xaya artımı kimi iki reproduktiv (burada qadın cinsi hüceyresi yumurtahüceyre inkişaf edir) ve endokrin — qadın cinsi hormonları hasil olunur) vezife yerine yetirirler. Formalarına göre gavalıya benzeyen yumurtalıqların uzunluğu 2,5-4sm, eni l,5-2sm, qalınlığı lsm, çekisi 6-8 q-dır. Doğulan zaman qızın yumurtahüceyre rüşeymi olur. heyat boyu onların çoxusu inkişafdan qalır. Qadının heyatında 30-35 il davam eden uşaqdoğma dövründe her ay yumurtalıqda (növbe ile sağ ve sol yumurtalıqlarda) mayalanmağa qadir yumurtahüceyre inkişaf ederek qovuq (foilikul) şeklinde » yumurtalığın sethine çıxır. Bu follikulun axırıncı inkişaf dövründe içerisinde yüksek tezyiq ve xüsusi terkibli maye olan qovuq (Qraaf qovuğu) partlayır ve yumurtahüceyre uşaqlıq borusunun qıfı qarşısında qarın boşluğuna atılır. Partlamış follikul yerinde müveqqeti daxili sekresiya vezi — “sarı çisim” emele gelir. Bu vezi uşaqlığın selikli qişasında mayalanmış yumurtahüceyrenin yerleşib inkişaf etmesi üçün kestoken (hamile olmaq) hormonları hasil edir. Onlardan biri progesterondur. Kestogenler hamilelik ve onunla elaqedar bütün meseleleri (yumurtahüceyrenin uşaqlığın selikli qişasmda yerleşib inkişaf etmesi, hamileliyin normal gedişi, süd vezilerinin uşağı qidalandırmasına hazırlıq işi ve s.) idare edir. hamilelik davam etdikde sarı çisim 16 hefte müddetinde inkişafını davam etdirir ve sonra inkişafdan qalır. Eker hamilelik (mayalanma) baş vermirse 10-14 günden sonra onun yerinde ağ çisim emele gelir ve sonra o sovurulub yox olur.

Prokesterondan elave yumurtalıqlar qadın cinsiyyet hormonları, estrogenler ve az miqdarda kişi cinsiyyet hormonları — androgenler hasil edirler. Estroksp I androken hormonlarının eyni vaxtda birge tesiri neticesinde qızlarda derialtı piy toxumasının orqanizmin müeyyen sahelerinde toplanması, qoltuqda ve qasıq nahiyesinde tük örtüyünün bitmesi. çanağın

[1] 2 >>