Din nedir?O neye göre lazımdır?Meger dinsiz yaşamaq olarmı?Cemiyyet dinsiz mövcud ola bilermi?Neye göre dünya dinleri olduqca müxtelifdir?Niye hamımızın etiqad etdiyi vahid din yoxdur?Bu suallar çoxdur,lap çox...Bir yazıda bu sualların hamısına cavab vermek qeyri-mümkündür.Lakin sosiologiya elmi cemiyyeti kompleks şekilde tetqiq etdiyinden cemiyyetin esas sosial institutlarından olan dini kenarda qoya bilmezdi.Deye bilerem ki,belke de sosiologiyanın öyrendiyi esas tetqiqat sahelerinden biri mehz dindir.Dinin sosiologiyası cemiyyetin sosial strukturunda özünemexsus yer tutan dinin sosial mahiyyetini,onun institusional funksiyalarını,cemiyyetin inkişafı ile elaqeder olaraq dinlerin de inkişafını ve deyişilmesini ve en nehayet dinin cemiyyete ve elece de cemiyyetin strukturunun dinin esas özeyine nece tesir etdiyini,onu nece deyişdirdiyini öyrenen sosioloji fenndir.Din-cemiyyeti tenzimleyen,onun ferdlerine nezaret eden,onların sosial,iqtisadi,siyasi,aile,me​işet ve diger heyat sferalarını qayda ve normalarla nizamlayan,ferdleri stimullaşdıran ve yeri gelse cezalandıran normalar ve deyerler sistemidir.Din hem de ictimai şüurun bir forması olub insanların dünyagörüşünü özünde ifade edir.Sosial elmlerde dinin terifi texmini bu cürdür ve qeti olaraq sosial elmlerde dinin ilahi tebietinden ve müqeddeslik anlayışından danışıla bilmez.Çünki bu elmi prinsiplere olduqca ziddir.Dinin sosial mahiyyetinin öyrenilmesi,onun sosial tebieti haqda fikirler hele qedim yunan filosoflarından Platon ve Aristotelin eserlerine gedib çıxır.Lakin bu müelliflerin eserlerinde din sistematik tetqiq olunmamış ve bir qeder de felsefi-ilahi anlamdan kenara çıxa bilmemişdir.Orta esrlerde de dinin öyrenilmesi sırf ilahiyyatçı ve filosoflar terefinden heyata keçirildiyi üçün yene de,din sırf sosial hadise kimi yox,mehz teokratik ve ilahi anlamda tetqiq edilmiş ve dinlerin ilahi tebiete malik olmalarından söhbet getmişdir(Qerbde Foma Akvinski,Şeqde Qezali ve başqalarını buna misal getirmek olar).

[1] 2 3 4 >>