eyni addım atmaqla qarşılıq verirem. Bilirsiniz, uzun esrler boyu yazıq, bedbext insan nesli içerisinde yegane şexssiniz ki, nece bir qiymetli xammaldan hazırlandığımı derk edirsiniz. Tevazökarlıqla gözlerimi aşağı dikdim, ancaq içimde terifin verdiyi hezzden derime sığmırdım. — Beli, siz, ilk olaraq anladınız, – İblis davam edirdi. – Bütün orta esrler erzinde men xristian qelblerini ağla sığmayan qiymete alırdım. Bir geceye körpüler salır, kilseler ucaldırdım, demek olar ki, her defesinde ruhani rütbeli şexsle sövdeleşmede aldadılır, ayağıma papış tikilirdi – bunu tarix tesdiq edir. Ancaq zaman-zaman vicdanlı insanların hesabına uduzduqlarımı geri qaytarırdım – bunu özüm tesdiq edirem. Lakin heç kes bu günecen başa düşmedi ki, heqiqeten neyin hesabına varlanmaq olar. Siz birincisiniz! Men yeniden qedehi doldurub ona bir siqar teklif etdim. O, uzun müddet siqarı nezerden keçirib soruşdu: — Buna ne qeder pul xercleyirsiniz? — Bir ededine iki sent. Eger qutu ile alırsansa ucuz başa gelir. O siqarı diqqetle nezerden keçire-keçire qeydlerini pıçıldayır, görünür, neyise anlamağa çalışırdı. — Tünd rengli, nahamar, xırçıltılı, qeyri-düzgün formalı, ağac qabığı kimi qırışıq, bezi yerlerde quru yarpaq möhkemce sarınır, – bir sözle, bazar günü seherler cehennemde her bir otağın qapısının önüne qoyulan başmaqların yanmış derisini xatırladır.İblis ata yurdu yadına düşer-düşmez derinden ah çekdi. Bir deqiqe susqunluqdan sonra edeble xahiş etdi: — Zehmet olmasa, meharetle düzeldilmiş bu qurğu barede mene melumat verin. — Bu ixtiranın sahibi meşhur italiyalı dövlet xadimi Kamillo Kavurdur. Bir defe başı çalışmalara berk qarışdığı yerde siqarı yandırıb kenara qoyur ve yadından çıxarır. Siqar mürekkeb qabına düşüb islanır. Bunu gören Kavur qurutmaq üçün onu sobanın yanına qoyur. Yeniden yandırıb çekende, hiss edir ki, siqar xüsusi bir dad qazanıb. Onda o… — Bes o, melumat verib ki, siqarın evvelki dadı nece olub? — Deyesen, yox. Her ehtimala qarşı o, ölkenin baş kimyaçısını
»Eserler ve Edebiyyat Gecesi
»Oxu zalına keç