5. Dino Buttsati.-Paxıl musiqiçi
Şan-şöhretinin zirvesinde heyatının çiçeklendiyi bir dövrü yaşayan ve son derece paxıl
insan olan bestekar Auqusto Qorca bir axşam öz mehellelerinde tek-tenha gezişerken
hansısa böyük evden gelen fortepiano seslerini eşitdi.
Auqusto Qorca ayaq saxladı. Bu müasir, ancaq ne onun, ne de hemkarlarının
bestelediklerine benzemeyen ferqli bir musiqi idi; buna oxşar bir şeyi o heç vaxt
eşitmemişdi. Derhal heç ayırd da etmek olmurdu ki, bu ciddimi, yoxsa yüngülmü
musiqidir; o, özünün bir qeder sadeliyi ile bezi xalq teranelerini xatırlatsa da, onda acı bir
istehza duyulur, sanki zarafatla seslense de, daxilindeki sarsılmaz inamdan xeber verirdi.
Ancaq Qorca, her şeyden önce, - bu musiqinin dest-xettinden heyrete geldi. O,
harmoniyanın bütün köhne qayda-qanunlarından azad idi, bezen sert ve inadlı olsa da,
eyni zamanda, en kamil ifade seviyyesine yükselirdi. Bundan elave, ona her hansı bir ağır
zehmetden eser-elamet olmayan füsunkar yüngüllük ve genclik teraveti de xas idi. Ancaq
çox keçmedi ki, royal susdu ve Qorca müsuqinin yeniden sesleneceyini gözleyerek,
küçede ebes yere var-gel etmeye başladı.
- Kim bilir, yene hansı amerikan hoqqasıdır. Onlarda musiqi yerine en qeliz cehennem
sayıqlamasını sırıyırdılar, - deye o düşündü ve evine teref üz tutdu. Bununla bele, hemin
axşam da, bütün ertesi gün de o, qelbinde derin bir narahatlıq hissi duydu; nece ki, birisi
meşede ov ederken sert bir daşa ve ya ağaca ilişir ve ehtiras içerisinde olduğundan bunun
fikrine varmır, yalnız sonra, gece zedenin yeri ağrı verende o, heç bir vechle xatırlaya
bilmir ki, bu harada ve nece baş verib. Ve hele bir hefteden de artıq gözlemek lazım gelir
ki, yaranın yeri tamamile itib yox olsun.
Bir müddet keçmiş, saat altıya yaxın evine dönerken Qorca qapını açar-açmaz, qonaq
otağındakı radiodan gelen sesleri eşitdi: o, derhal, öz peşekar duyumu ile hemin sesleri
tanıdı; bu defe tek fortepiano yox, bütöv bir orkestr
»Eserler ve Edebiyyat Gecesi
»Oxu zalına keç