Xorxe Luis Borxes Ölümsüzlük
Yaddaşım meni aldatmırsa, her şey imperator Diokletionun hakimiyyeti dövründe,
Yüzqapılı Fivde, Hekatomfilos bağlarının birinde başlanmışdı. Hemin erefede men
yenice başa çatmış Misir müharibelerinde uğursuz döyüşden çıxmışdım. Qırmızı denizin
sahilinde, Berenikadakı legionlardan birinin tribunu idim. Savaşa can atan, adlarını
qılıncla tarixe yazmaq isteyen legioner yoldaşlarımın çoxu qızdırma ve şer ruhların
fitneleri neticesinde helak olmuşdu. Mavritaniyalılar meğlub edilmişdiler. Evveller
üsyankar şeherlerin nezaretinde olan eraziler hemişelik Plutonun eline keçmişdi.
Yenilmiş İskenderiyye ebes yere Sezardan merhemet umurdu. Yeniden qelebe çalmaq
üçün legionlara yarım ilden de az vaxt lazım oldu.
Özüme geldikde ise müharibe allahı Marsın üzüne öteri baxa bildim. O, şefqetini menden
esirgedi. Heç bir uğur qazana bilmedim. Belke ele bu sebebden de derd elinden başımı
götürüb ucu-bucağı görünmeyen qorxunc sehralardan keçdim ve mübhem Ölümsüzler
Şeherini axtarmağa yollandım.
Her şey, dediyim kimi, Fivdeki bağda başlanmışdı. Hemin gece nedense yuxuya gede
bilmedim. Sehere qeder üreyim narahalıqla döyünürdü. Dan sökülende ayağa qalxdım.
Kölelerim hele yatırdılar. Ay etrafdakı intehasız qum sehraları renginde idi. Şerq terefden
qan içinde yorğun bir süvarinin mene teref çapdığını gördüm. O, bir neçe addımlığımda
ölü kimi atdan yere yıxıldı. Latın dilinde yalvarış dolu zeif sesle suları şeher divarlarının
dibini yalayan çayın adını soruşdu. Misir çayı olduğunu ve yağış sularından emele
geldiyini dedim. „Men başqa çay axtarıram, insanın heyatından ölümü yuyub aparan
çay”-deye namelum yolçu kederle pıçıldadı. Onun sinesinden tünd renge çalan qan
axırdı. Atlı Qanqın o biri sahilindeki dağlardan geldiyini dedi. O dağların sakinleri
inanırmışlar ki, Yer küresinin qerb qurtaracağına qeder gedib çıxa bilsen suyu insana
ölümsüzlük bexş eden çayı tapmaq mümkündür. Atlı sonra elave etdi ki, orada
»Eserler ve Edebiyyat Gecesi
»Oxu zalına keç