Bu gün Türkiyede Cümhuriyyet Bayramıdır

Oktyabrın 29-u Türkiyede Cümhuriyyet Bayramıdır.

1914-cü ilde başlayan Birinci Dünya Müharibesinde müttefiqleri ile birlikde meğlub olan Osmanlı İmperatorluğunun torpaqlarını İngiltere, Yunanıstan, Fransa ve İtaliya öz aralarında paylaşdırmaqla bağlı razılığa gelib. Böyük önder, general Mustafa Kamal 1919-cu il mayın 19-da Samsuna gedib, Erzurum ve Sivasda konfranslar keçirir. O, çıxışlarında "Yegane irade milletindir, ölkeni yene milletin gücü qurtaracaq!" ifadesini dile getirir.


Türkiyenin dörd bir terefinden gelen xalq temsilçileri - millet vekilleri 1920-ci il aprelin 23-de Ankarada Böyük Millet Meclisinin binasına toplaşırlar. Meclis Mustafa Kamal Paşanı sedr seçir ve Mustafa Kamal Paşanın rehberliyi altında Qurtuluş Savaşı başlayır. İşğal olunmuş torpaqlar işğalçılardan azad edilir, Osmanlı padşahı da yaxın etrafı ile xarice qaçır. Lozanna sülh müqavilesi ile Türkiyenin yeni serhedleri müeyyenleşir.


İkinci dönem Türkiye Böyük Millet Meclisi ilk iclasını 11 avqust 1923-cü ilde keçirir. Oktyabrın 13-de Ankara paytaxt elan olunur. Atatürk düşmen ölke serhedlerinden kenara atılıb, serhedler müeyyenleşenden sonra Türkiyede hansı idareçilik rejimine üstünlük verilmeli olduğu barede düşünen Mustafa Kamal Paşa oktyabrın 28-de yaxın dostlarını Çankayada yemeye devet edir ve onlara ertesi gün cümhuriyyetin elan olunacağını söyleyir. Atatürkün çoxdan beri bu barede düşündüyünü bilen dostları buna teeccüblenmirler. Oktyabrın 29-da Atatürk millet vekilleri ile görüşdükden sonra hazırlanan Konstitusiya qanunu layihesi Türkiye Böyük Millet Meclisine teqdim olunur. Senedde qeyd olunur ki, Türkiye Dövleti cümhuriyyetdir, Böyük Millet Meclisi terefinden idare olunur.


Oktyabrın 29-da Böyük Millet Meclisinin iclası saat 18:45-de açılır ve layihe qebul olunur. Saat 20:30 radelerinde cümhuriyyet elan olunur. Türkiye Böyük Millet Meclisi cümhuriyyetin elan edilmesinden sonra cümhuriyyetin ilk prezidentini seçir.

[1] 2 >>