Uşaqlıq armudvari formada olub geniş hissesi yuxarı terefe yönelmekle anatomik olaraq – önünde sidik kisesi, arxasında ise düz bağırsaq olmaqla kiçik çanaq boşluğunun merkezinde yerleşir. Uşaqlığın ölçüsü toyuq yumurtası boyda, çekisi ise cavan qadınlarda 50 qrama yaxındır. Yuxarı geniş hissesi uşaqlıq cismi, aşağı hissesi ise uşaqlıq boynu adlanır. Xarici terefden uşaqlıq qalın qatla, daxili terefden ise zerif selikli qişa (endometrium) ile örtülmüşdür. Endometrium qişasında mütemadi (periodik) olaraq menstruasiya dövrünün (tsiklinin) müxtelif merhelelerine (fazalarına) uyğun deyişiklikler baş verir. Uşaqlıq boynu vezileri terefinden ifraz olunan xüsusi madde uşaqlıq boynu kanalında selikli tıxac şeklinde yığılaraq, uşaqlıq boşluğuna xaricden xesteliktöredici mikrobların daxil olmasının qarşısını alır.

Yumurtalıqlar – iki sayda olmaqla uşaqlığın sağ ve sol tereflerinde yerleşirler. Uzunluğu 2,5-4 sm, eni


1,5-2 sm ölçüsünde uzunsov formada olan yumurtalıqlarda yumurta hüceyrelerinin yetişmesi ve “saxlanması” baş verir. Yumurtalıqlar yumurta hüceyrelerini qız uşağının betndaxili inkişaf dövründen başlayaraq toplamağa başlayırlar. Bele ki, yeni doğulmuş qız uşaqlarının iki yumurtalığında yüz minlerle yumurta hüceyresi olur. Bütün bu hüceyreler cinsi yetkinlik dövrüne qeder (texminen 12 yaşadek) fealiyyetsiz olaraq qalırlar. Cinsi yetkinlik dövrünün başlamasından klimaks (ay-başının kesilmesi) dövrüne qeder olan müddet erzinde qadınlarda 300-400 sayda menstrual tsikl olur. Bunun da neticesinde o qeder sayda da mayalanma qabiliyyeti olan yumurta hüceyreleri (qadın cinsi hüceyreleri) yetişdirilmiş olur.

Bundan başqa, yumurtalıqlar, hemçinin vacib daxili sekresiya üzvlerine de aid edilir. Bele ki, onlar esas qadın cinsi hormonlarını estrogenleri de hazırlayırlar. Bu hormonların tesiri altında qadın cinsiyyet üzvleri inkişaf edir, qadınlara mexsus xarakterik xarici elametler formalaşır (qadının müvafiq beden forması, bezi sahelerin tüklenmesi ve s.), hemçinin

[1] 2 >>