sevginin xestehal bir düşgünlüye çevrilmesine, onun cemiyyeti az qala total esaretinde saxlamasına. Avstriya intellektualları bu musiqi mübtelalığını burjua cemiyyetindeki reqabete benzedirler.

Meseleni daha da aydınlaşdırmaq üçün xırda bir haşiye çıxmaq isteyirem: XIX esrde yalnız klassik musiqini ve dahi bestekarları deyerlendiren Avstriya dövleti texniki ixtiraları, senayeni, elmi diqqetden kenar qoydu ve neticede 1866-cı ilde müharibede Prussiyaya meğlub oldu.

Rejissor filminde ona işare vurur ki, Avstriya bu tutqusundan hele de xilas ola bilmir. Klassik musiqi onlar üçün bir senet növü anlamından çıxaraq, daha geniş miqyas alır: insanın deyer ölçüsüne çevrilir, onun cemiyyetdeki yerine, nüfuzuna helledici tesir edir (Bu meqamda çox sevdiyim dostum A.Memmedlinin fikrini yazmaqdan özümü saxlaya bilmirem: “Lenet olsun, burjuaziyanın incesenet sevgisine. Gözel seslenen sözleri deyil, insanı sevin”). Hamı sanki bir-birile yaxşı musiqiçi olmaq ve ya klassik musiqi barede bilgileri ile reqabet aparır.

Erikanın anası arzulayır ki, heç bir telebesi onun professor qızından yaxşı ifa ede bilmesin. Musiqi esaretine qarşı olan Haneke filmin finalını da radikalcasına bitirir: Erika konsertde pianoda ifa etmelidir, hamı onu dinlemeye gelib. O ise foyede dayanaraq sevdiyi kişinin gelişini gözleyir. Hemişe soyuqqanlı, ifadesiz üzü olan qehremanın sifetinde bu defe endişe, heyecan var. Sevdiyi kişi onun yanından saymazyana tebessüm ile ötende Erika elindeki bıçaqla sinesini yaralayır ve konsertin keçirileceyi binanı terk edir. Yeni qadın heyatının menasına çevirdiyi, onunla reallıq arasında uçurum emele getiren, şexsi münasibetlerde uğursuzluğuna sebeb olan musiqiden-tutqudan, tabudan xilas olmaq qerarına gelir. Sinesini bıçaq yaralaması ise her zaman içinde daşıdığı menevi ağrılarının – menevi yaranın ifadesi anlamına da gele biler…

“Bakirelik” tabusunu hele adlamayan Azerbaycan tamaşaçısına bu film yuxarıda toxunduğum meqamlar nöqteyi-nezerden yox, ele

<< 1 2 [3] 4 5 >>