Menopauza
orta hesabla 50 yaşında başlayır,
lakin aybaşı bundan on il evvel ve
ya sonra da kesile biler.
Anatomik sebebler
Anatomik amenoreyaya çox nadir
hallarda rast gelinir. Himenin
(qızlıq perdesinin) deliksiz olması,
cinsiyyet dodaqlarının bitişmesi,
uşaqlıq yolunun köndelen
arakesmeleri ve tam aplaziyası
buna sebeb ola biler. İnfeksion
xestelikler, hemçinin abort ve
doğuşdan sonra uşaqlığın
qaşınması zamanı bezen
endometrium berpa olunmur,
uşaqlıqda çapıqlar ve bitişmeler
yaranır ve amenoreya baş verir.
Genetik ve endokrin sebebler
Burada bir neçe faktor rol oynaya
biler:
Amenoreyalı qadınların 25
faizinde beden çekisinin azalması
müşahide olunur. Mütexessisler
bunu çox vaxt hipotalamusun
disfunksiyası ile elaqelendirirler.
Adeten amenoreya beden
kütlesinin azalmasından sonra
baş verir. Lakin hipotalamo-
hipofizar disfunksiya hedden
artıq köklük fonunda da yarana
biler. Kök qadınlarda
ovulyasiyanın olmaması oliqo ve
amenoreya ile neticelenir. Qadın
arıqlayanda bezen menstrual sikl
berpa olunur.
Hipotalamusun başqa
patologiyaları da amenoreyaya
getirib çıxara biler. Meselen,
qonadotropin-rilizinq
hormonların, lüteinleşdirici ve
follikulstimuleedici hormonların
çatışmazlığı amenoreyaya sebeb
olur.
Hipofizar sebebler
Amenoreyalı qadınların 15-20%
faizinin qanında prolaktinin
miqdarı yüksek olur. Bu hormon
adeten hipofizin şişi ile bağlı
artır. Hipofizin doğuşdan sonra
yaranan nekrozu,
kraniofaringeoma ve “boş türk
yeheri” sindromu kimi xestelikleri
amenoreyanı yaradan sebebler
sırarasındadır.
Yumurtalıqların disfunksiyası
Androgenlerin ve estrogenlerin
miqdarının artması ve azalması
fonunda yaranan yumurtalıq
disfunksiyası amenoreya yarada
biler. Yumurtalıqların inkişafdan
qalması zamanı qanda
estrogenlerin miqdarı o qeder az
olur ki, cinsi elametler inkişaf
etmir, uşaqlığın selikli qişası
kifayet qeder stimulyasiya
olunmur ve aybaşı baş vermir.
Amenoreya ve diger menstrual
pozğunluqlar
SAIR-e Qatiliramm.
Allah sizleri xesteliklerden qorusun. AMIN!
»Qadın Dünyası
»Oxu zalına keç