bütün qohum-eqrebasını cezalandırırdılar. Bu vehşi cezanın zerif variantı Stalin rejiminde de vardı. Demokratik ölkelerde ise bilirsiniz ki, başqa prinsip işleyir: “oğul ataya, ata oğula göre cavabdeh deyil”.

Medeniyyetlerde tekce ceza hansısa amacları gerçekleşdiren mexanizm deyil. Mexanizm davranış debleri de ola biler. Meselen, Britaniyada “centlmen” ideyası kişiler üçün ele bir deb yaratdı ki, centlmen kimi görünmek isteyen kişi hetta seher yemeyine gelende de üzü qırxılı çıxdı.

Qadın lekesinin kişiye düşme qaydası

Filosof bildirir ki, yeni “ayağısürüşken” bacının lekesinin qardaşa, ataya düşmesi qaydası Çindeki ceza mexanizmine çox oxşayır: “Birinin pis sayılan davranışına göre qardaşı, atanı cezalandırmaq… Hele onu demirem ki, qıza göre mesuliyyet bütün mehleye de yayıla biler. O zaman mehlenin kişileri hansısa qıza göre özlerini lekeli saya bilerler. Siz yaxşı bilirsiniz ki, medeniyyetde sistem ele qurulub ki, bele lekeler yuyulmaz sayılmır. Sayılır ki, lekeni hemin qızı öldürmekle yumaq olar. Eger leke yuyulmaz sayılsaydı, yeqin çoxları qan tökmezdi, yalnız affekt veziyyetine düşmüş elini bıçağa atardı. “Lekeni qanla yumaq olar” prinsipi ise bir çoxlarını zorunlayır ki, istemeye-istemeye qızı öldürsünler ve ya öldürmeye çağırsınlar”.

Müsahibimiz qeyd edir ki, namus lekesinin qardaşa, ataya, qohumlara düşmesi ve qanla yuyulması o ceza mexanizmi idi ki, kişi ve qadınları patriarxal medeniyyeti saxlamağa zorunlayırdı: “Haçansa tarixde patriarxallıq qaçılmaz ve zeruri medeniyyet merhelesi olub. Demeli, patriarxallığı saxlamağa qulluq eden mexanizmleri de bu yönden deyerlendirmek olar.
Ancaq indi biz, artıq, patriarxal medeniyyeti qarşıya meqsed qoymuruqsa, “namus lekesinin qardaşa, ataya, qohumlara düşmesi ve qanla yuyulması” da mexanizm kimi gereksiz olur. Paslanmış silah kimi, köhne traktor kimi”.

Onun fikrince, bizde patriarxallığı yüksek tutan adamlar az deyil: “Onlar eşidende ki, kişi zina etmiş arvadını uşaqları ile birlikde

<< 1 2 3 [4] 5 6 >>