istilik vemir - bazar günleri ümumiyyetle teleb olunan istiliyi almaq olmazdı. Hem de haradan tapasan bu miqdarda kömür ve kükürdü, bütün dünyanın ehtiyatları ebediyyetin yarısına bele çatmaz. Radium olmasaydı hal-hazırda mövcud olan cehennemin izi-tozu da qalmazdı.
- Niye?
- Ruhları başqa növ deriyle temin etmeye ehtiyac yaranardı. Neticede bir göz qırpımında alışıb cehennem ezabından azad olardılar. Bir saat bele davam getirmezdiler. Burada başa düşülmemeli ne var?
- İzahınızdan sonra başa düşdüm. Evvel ele bilirdim cehennem ateşinin yanacağı insanların öz bedenidir, hetta Sikstin kapellasının freskalar, kitabdakı şekillerde de bu cür tesvir edilib.
- Beli, günahkarlar heyatdakı görkemlerinden ferqlenmirler. Ancaq bu öz bedenleri deyil, eger olsaydı hektoqrafınızın gününe düşerdi: yaylım ateşi, partlayış, qığılcım topası ve heç ne yoxdur! Bele teqdirde insanları cehennemde ebedi ezaba mehkum etmek mentiqsiz görünerdi. İnanın, radium mükemmel memulatdır.
- Beelii, indi her şey aydındır, - gelecek narahatlıqların intizarı ile yerimde qurdalandım.- Tamamile haqlısınız.
- Elbette, haqlıyam. Menim arxamda çox böyük tecrübe var. Boş-boşuna çenemi yormayım, özünüz ora düşende her şeyi gözlerinizle göreceksiniz.
O, yeqin ele düşünürdü maraqdan alışıb yanıram, ancaq meni yaxşı tanımırdı. Fikre gedib bir deqiqeden sonra dillendi:
- Men sizin varlanmağınıza yardım etmek qerarına geldim.
Bu sözlerden üreyimde sevinc oyandı. Ona minnetdarlıq edib diqqetle qulaq kesildim.
- Siz, ola biler, bilirsiniz Yeni Zelandiyada ölmüş moa quşlarının sümükleri harada yerleşir? Orada bu sümükler yüzlerle, minlerledir, qalıqlardan iyirmi fut hündürlüyünde dağ emele gelib. Bilirsinizmi, buz dövründe yer üzünde yaşayan mamontların dişlerini haradan tapırlar? Lena çayı mensebinin yaxınlığında bir-iki akr sahede onların sayı hesaba gelmir. Oradan artıq beş esrdir Çin karvanları qiymetli yükle geri dönür. Ölkenizin cenubundakı fosfat yataqlarından xeberiniz varmı?
»Oxu zalına keç