mahnılarını oxusunlar. Bu gün ekizler gelmeyecekler, deye deye düşünürdüm, her çerşenbe axşamı nane budağı istemeye gelen dilençi qızı da görmeyeceyem.
Bu gün yemeklerin qaydası da pozulmuşdu. Günorta analığım heremize bir qab şorba ile bir tike kifsenmiş çörek verdi. Bazar ertesinden beri heç ne yememişdik. Yağış bizi ele ovsunlayıb tebden çıxarmışdı ki, tebietin deliliyine müticesine tabe olduq. İnek yalnız axşam üstü yerinden terpendi, qefilden onun içinden boğuq bir böyürtü qopdu, ayaqları bir az da zığın içine batdı. Sonra o tezeden donub yerinde qaldı, deyesen artıq ölmüşdü, yalnız diri olmağa, uzun müddet yağışın altında durmağa verdiş etdiyi üçün yere yıxılmırdı, yarım saata qeder belece ayaq üste qaldı, axırda bedeninin ağırlığı bu verdişi üsteledi, qabaq ayaqları büdredi, qatlandı, (qaramtıl, işıldayan sağrısını son cehdde yuxarı qaldırmışdı), tüpürcekli ağzı palçığın içine quylandı ve inek sanki ölüm merasiminin leyaqetini başa düşürmüş kimi bedeninin ağırlığına tabe olaraq ağır-ağır, sessizce yere çökdü.
- Gör bir başımıaz neler gelir, - deye kimse arxadan dillendi.
Men geri qanrılıb astanada durmuş dilençi qızı gördüm. Yağışa baxmayaraq o, adeti üzre nane budağı istemeye gelmişdi.
Qonaq otağına girende divarın yanına çekilib üstünde mebel qalanmış stolu, içi qab-qacaqla dolu yeşikleri ve bir gecede quraşdırılmış körpücüyü görmeseydim, belke de artıq çerşenbe axşamı bu üzücü dehşete birteher öyreşerdim. Lakin qarşımda açılan menzere mende tükürperden bir boşluq hiss doğurdu. Bu gece ne ise baş vermişdi. Ev alt-üst olmuşdu, qurşağacan soyunmuş, şalvarlarını dizecen qatlamış ayaqyalın işçiler mebeli yemek otağına daşıyırdılar. Onların sifetinde, canfeşanlığında yağışa müti bir itaet hiss olunurdu. Men boş-boşuna otaqları gezirdim. Mene ele gelirdi ki, üstünü mamır, şibye, yapışqanlı göbelekler basmış sulu-sucaqlı, çox qüsseli bir çemenem. Men qonaq otağında dayanıb bu ürek sıxan menzereye tamaşa eleyirdim ki, analığımın sesini eşitdim:
»Oxu zalına keç