babalarım, ulu babalarım haqda melumat yığmaq hevesi meni rahat buraxmırdı. Eşref ise canlı, teessüf ki, hele canlı ensiklopediya idi. Neslimizin şeceresini qonşu kendlere, şeherlere, hetta İrana, Türkiyeye aparıb çıxarır, mene neslimizdeki ağsaqqallar, ağbirçekler, igidler, gözeller barede esrarengiz revayetler, ehvelatlar danışırdı.

Men evvel-evvel heç cür başa düşe bilmirdim ki, Eşref bütün bunları hardan bilir. Menden beşce yaş böyük idi, biz bir evde yaşamışdıq. Onun bildiklerini, eslinde, men de bilmeliydim. Amma Eşref, ele bil, vaxtından xeyli tez qocalmışdı. Onu bazar qocaltmışdı. İşinin vaxtı-vedesi yox idi. Mektebi de buna göre axıra çatdırmadı, bazara alışdı. Xüsusile, atamdan sonra ev-eşiyi bazardan qazandığıyla yola verirdi. Amma bazar da bir başqa mekteb idi. Onun bazarı menim mektebimden daha “ağıllı”, daha zengin çıxdı. Şecere ile bağlı bildiklerinin çoxunu bazara alvere gelen ellilerimizle söhbet ede-ede onlardan öyrenmişdi.

Atam bu dünyadan köçenden sonra qardaşım mene esl atalıq etdi. Menim boynuma düşen ancaq oxumaq, onun boynuna düşen menim adam balası kimi yaşamağımı temin etmek oldu. Daha sonra erken yaşımda mecburen beynime evlenmek hevesi salıb atamın kirelediyi evi gece-gündüz işleyib yığdığı pulla alıb mene bağışladı, toyumu edib özü evden çıxdı, çalışdığı bazarda geceler qarovulçu işleyib ele ordaca da balaca bir otaqda qaldı. Heyatı boyu evlenmedi, ancaq menimle, yaxından, uzaqdan da olsa, menimle nefes aldı, uğurlarıma sevindikce sevindi.

Onun elacsız xesteliyi barede xeber tutanda artıq gec idi. Ayaqları şişmişdi, yeriye bilmirdi, bir qoluna men girdim, bir qoluna bir iş yoldaşı vardı, o girdi, bazardan çıxarıb birteher maşına mindirdik, geldik bize. Bazarda, onun qaldığı o quş damında “Dur, qalx, gedirik bize” deyende heç bir etiraz etmedi, ancaq yazıq-yazıq üzüme baxdı, gözlerinden yanaqlarına sessiz yaşlar axdı.

Sinesi defter idi. Qohum-qardaşla, kendin adamları ile bağlı bilmediyi bir mesele yox idi. Men o zaman, o

<< 1 [2] 3 4 ... 8 >>