Çingiz Aytmatovun "Gün var esre beraber" romanından bir hisseni teqdim edir.
Manqurt

Ana-Beyit qebiristanlığının öz tarixi vardı. Evvel-başdan revayet onunla başlanırdı ki, bu yerleri zebt eleyen juanjuanlar esir tutduqları düşmen esgerleri ile çox amansız reftar eleyirmişler. Imkanları olanda esiri qonşu ölkelere qul satarmışlar, bu da esir üçün xoşbextlik hesab olunurmuş, çünki ümid yeri qalırdı, kim bilir, belke ele bir imkanı oldu ki, qaçıb vetene qayıtdı... Juanjuanların özleri üçün qul saxladıqları esirleri ise dehşetli tale gözleyirdi. Onlar öz qurbanlarının başına zif keçirib dözülmez işgence vererek onun yaddaşını tamam yox eleyirmişler. Bu işi adeten, davada esir alınmış cavan döyüşçülerin başına getirirmişler. Evvelce onların başını qırxırmışlar, tükleri bir-bir dibinecen temizleyirmişler. Başı qırxıb qurtaranacan Juanjuanların tecrübeli qessabları lap yaxında qart bir deve kesermiş. Devenin derisini soyanda, evvelce onun en ağır ve möhkem olan boyun derisinden başlayarmışlar. O deqiqe de hisselere bölüb, buğlana-buğlana başı qırxılmış esirlerin başına keçirermişler, derinin çekilplainmeyi ile saqqız zifi kimi yapışmağı bir olurmuş–bir növ indiki üzgüçülük papaqları kimi. Başına bele iş getirilen adam ya ağır işgengelere dözmeyib ölür, ya da ömür-billah yaddaşını itirib manqurt olurmuş–ye’ni keçmişini xatırlaya bilmeyen qula çevrilirmiş. Bir devenin boyun derisi beş-altı zife bes eleyirmiş. Zif salınandan sonra mehkumun boynuna taxta künde keçirirmişler ki, başını yere çatdıra bilmesin. Onların tükürpedici naleleri boş yere narahatçılıq vermesin deye yazıqları bu veziyyetde uzaq yere aparıb, el-ayaqları bağlı, ac-susuz atarmışlar qızmar günün altına. Işgence bir neçe gün sürürmüş. Müeyyen yerlerde de güclü gözetçi desteleri qoyarmışlar ki, hele sağken qohumlarından, eqrebalarından gelib onları xilas etmek fikrine düşseler, qoymasınlar. Ancaq bele hallar çox nadir olurmuş, çünki açıq düzenlikde her cür hereket uzaqdan görünür. Sonralar bir neferin

[1] 2 3 ... 12 >>