Xestexanada iki hisse var ve
bunlardan birinde doğum eden her
yüz qadından doxsanı sepsis(doğum
qızdırması) deyilen xestelikden ölür.
Elm hele mikrobların, virusların ve
bakteriyaların keşfini etmemişdi. Xestexana professorları ölümlerin
çoxluğunu mamaların ve tibb
bacılarının uğursuzluğu ile izah edirler.
Bir dahi bütün bu olanlara qarşı çıxır.
Dr. Semmelweis (İqnas Zimmelvays),
professorlarla eyni fikirde deyil. O, tibb şagirdlerinin ellerini heç
yumadan palatalara girib-çıxdıqlarını
görür ve öz hissesinde, bütün hekim
ve hekim namizedlerinin palatalara
girmeden evvel ellerini ehengli su ile
yumalarını isteyir. Bu kiçik istek qısa zamanda tesirini
gösterir ve lohusa qızdırmasından
ölüm nisbeti diqqet çekeceq qeder
azalır. Zemmelvays Die Aetiologie, der
Begriff und die Prophylaxis des
Kindbettfiebers adlı kitab neşr edir. Ancaq xestexananın professorları, Dr.
Semmelweisin bu kiçik deyişikliyine
qarşı çıxıb onu xestexanadan
qovurlar.
Bu da çatmırmış kimi onu hekim deyil,
bir şarlatan adlandırırlar. Bu dahi hekim 47 yaşında teklikden ve
aclıqdan deli olaraq ele hemin sepsis
xesteliyinden dünyasını deyişir.
Amma biz bu axmaq professorların
heç birinin adını bilmezken, Dr.
Semmelweisin adının tibb tarixinin qızıl sehifelerine yazıldığını görürük.
«Dünyaya gerçek bir dahi geldiyinde,
onu bu işareden tanıya bilerik: mütleq
bütün axmaqlar ona qarşı
birleşmişlerdir.»
P.S. Hazırda Budapeşt Tibb ve İdman universiteti onun adını daşıyır.