Mead her bir müselmanın inanmalı olduğu eqide prinsiplerinden biridir (ehli-sünne mezhebinde iman esaslarından, şie mezhebinde dinin esaslarından biri). Meada inanmayan kes İslam dininden kenar hesab olunur. Ereb dilinden tercümede “qayıdış, geri dönme” demekdir.

Mead eqidesi ümumilikde bundan ibaretdir: Yalnız Allah-tealaya melum olan bir günde dünyanın sonu (qiyamet) gelecek, Yer üzünde heyat tamamile mehv olacaq, beşeriyyet bütövlükde ölecek. Sonra Allahın emri ile Hezret Ademden başlamış dünyanın sonunda yaşayanlaradek bütün insanlar yeniden dirildilib ilahi mehkemeye – mehşere getirilecekler. Mehşerde her kesin heyatı boyu etdiyi emeller hesablanıb qiymetlendirilecek, onun yaxşı, yaxud pis insan olması barede edaletli hökm verilecek. Yaxşı insanlar öz emellerinin mükafatını almaq üçün cennete, pis adamlar ise cezalandırılmaq üçün cehenneme gönderilecekler.
Dini kitablarda meadın mütleq baş vereceyi barede çoxlu esas getirilmişdir. Meselen:

Birinci esas: İLAHİ EDALET

Meadın vacibliyinin en möhkem delili ilahi edaletdir. Bu dünyada insanların heç de hamısı layiq olduğu aqibetle qarşılaşmır. Bezen mömin şexsler zülm ve eziyyetlere tuş gelir, qatı cinayetkarlar, kafirler ise vezife, servet ve şöhret elde edib rifah içinde yaşayırlar. Eger insanın heyatı yalnız dünya heyatı ile mehdudlaşsaydı, Allahın edaleti şübhe altına düşerdi. Lakin mead vasitesile bu şübhe tamamile aradan qalxır. İnsan layiq olduğu mükafat ve cezanı bu dünyada almasa da, axiret aleminde mütleq alacaqdır.

Allah bezi insanların mükafatının, yaxud cezasının bir hissesini onlara bu dünyada verir. Lakin bir hisse qiyamete qalır. Bunun bir neçe sebebi vardır:
- Eger Allah her bir emelin evezini texirsiz olaraq verseydi, insanların emellerindeki semimiyyet iter, ya qorxu, ya da herislik onlara hakim olardı. Pis adam yalnız ve yalnız ceza qorxusundan pislik etmekden el çekerdi, yaxşı adam ise bacardıqca daha çox mükafat qazanmaq üçün yaxşılıq ederdi. İnsan her yaxşılıq ve pisliyi öz

[1] 2 3 4 >>