isteyi ve iradesi ile deyil, mecburiyyet ve ehtiyac üzünden heyata keçirerdi. Halbuki, esl mükafatın ve cezanın qiyamete kimi texire salınması neticesinde insan tam hereket azadlığı elde edir. Ona ved verilib ki, ne zamansa emellerinin qarşılığını alacaq. Onun bu söze inanmağa da imkanı var, inanmamağa da. Esil iman bundadır ki, insan Allahın verdiyi vedleri gözüyle görmese de, onlara inansın.

- Mükafat ve cezanı qiyamete saxlamaqla Allah insanlara möhlet verir. Bezi cinayetkarlar uzun iller boyu bed emeller töretdikden sonra semimi qelbden tövbe edib düz yola gelirler. Eksine, ömrünün yarısını xeyirxahlıqla keçiren bezi insanlar ise birden-bire zererli tesir altına düşüb cinayetkara çevrilirler. Allah her bir insana imkan verir ki, öz simasını tamamile açıqlasın, neye qadir olduğunu nümayiş etdirsin. Yalnız bundan sonra onun bütöv heyatı esasında edaletli hökm çıxarılacaq.

- Bezen insanın savabı, yaxud günahı ele böyük olur ki, onun evezini bu dünyada vermek qeyri-mümkün hala çevrilir. Meselen, İslamın ilk dövrlerinde Hezret Mühemmed Peyğembere (s) kömek edib bu yolda olmazın mehrumiyyetlere dözmüş sehabelerin mükafatını heç bir dünya nemeti ile ödemek mümkün deyil. Eksine, Kerbela faciesini töretmiş adamları ise bu dünyada heç bir üsulla layiqince cezalandırmaq olmaz. Ele buna göre de Allah insanın emellerinin layiqli cavabını qiyamete saxlayıb.
İkinci esas: HEQİQETLERİN AÇILMASI

Bezen haqla nahaqqı bu dünyada ayırmaq çetin olur. Yaxşı işler pislenilir, haqlı adamlara böhtan atılır. Evezinde ise çox pislikler yaxşılıq adı ile tanıtdırılır, çox zülmkarlara adil deyilir. Lakin Allah heqiqetin ebedi olaraq gizli qalmasına razı deyil. İnsanlar bu dünyada haqqı gizletseler de, qiyametde buna nail ola bilmeyecekler. Mehşer her şeyin esil heqiqetinin gösterileceyi, bütün şekk-şübhelerin dağıdılacağı ümumbeşeri toplantıdır. Hemin gün heç kes başqasını aldada, heqiqeti gizlede bilmeyecek. Qiyametde bütün sirler açılacaq (“Tariq”, 9).
Üçüncü esas: ALLAHIN

<< 1 [2] 3 4 >>