yuxarıdakı ayesinde İblis zahiren meleklerden biri kimi teqdim edilir, eslinde ise o melek deyildi (bax: Eyyaşi tefsiri, I, 33-34; Nurüs-seqeleyn tefsiri, I, 56).

İblisin ordusu

Qurani-kerimde şeytanların hem beşer, hem de cin növünden olduqları açıq-aşkar gösterilir: "Belece, biz her peyğember üçün insan ve cin şeytanlarından düşmen yaratdıq" (Enam, 112).
İnsan İblisin ve onun elaltılarının fitnesi ile Allahın yolundan dönse, küfre, nifaqa sürüklense, tamahına uysa - o da şeytanlardan biri olar ve şeytan ordusuna qarışar. Batil yolda ne qeder çox tenezzül etse, küfrün girdabına ne qeder artıq yuvarlansa, şeytanların sırasında bir o qeder böyük meqama ve hörmete sahib olar. Nece ki, Quranda müşriklerin başçıları (böyükleri) onların şeytanları adlandırılıb: "Onlar (yeni münafiqler) möminlerle qarşılaşdıqları zaman: "Biz de iman getirdik" - deyirler. Halbuki öz şeytanları ile tekbetek qalanda: "Biz de sizinleyik, biz ancaq (möminlere) istehza edirik" - deyirler" (Beqere, 14).
Hezret Mühemmed Peyğember (s) bir defe Ebuzerden soruşdu: "Meger insan ve cin növünden olan şeytandan Allaha sığınmırsanmı?". Ebuzer heyretle soruşdu: "Meger Beni-Ademden de şeytan olur?". Peyğember cavab verdi: "Beli. Beşer növünden olan şeytanlar cin növünden olan şeytanlardan daha pisdirler (zererlidirler)".
Allah ve Onun dostları Quranda ümumileşdirilmiş şekilde "hizbullah" (Allahın firqesi) adlandırıldığı kimi (Maide, 56), İblis ve onun elaltıları da ümumileşdirilmiş şekilde "hizbuş-şeytan" (şeytanın firqesi) adlandırılıblar. "Şeytan onlara hakim olmuş ve Allahı zikr etmeyi onlara unutudurmuşdur. Onlar şeytanın firqesidirler. Bilin ki, şeytanın firqesi - mehz onlar ziyana uğrayanlardır!" (Mücadele, 19).

İlk tekebbürün ve ilk qiyasın müellifi

Her kesin düz ve ya sehv yolda olmasını üç şeyden ayırd etmek olar: eqidesinden, exlaqından (xasiyyetinden) ve emelinden. İslam dininin hökmleri de bu üç qisme bölünür. Çünki İslam insanı bu üç istiqametde azğınlıqlardan qurtarmaq üçün

<< 1 2 [3] 4 >>