göre demek olar ki, qeyb ele bir meseledir ki, düzgün proqramlaşdırılmalıdır ve Ehli-Beyt (e) cemiyyeti az bir çetinlik ile onu qarşılaya bilmelidir. Ona göre de Mesum İmamlar (e) bir terefden şagirdlerine ehkamı telim edirdiler ki, gücleri çatdığı qeder dini hökmlerden netice çıxara bilsinler. İnsanları alimlerden öyrenmeye ve onlara müraciet etmeye teşviq edirdiler. Başqa bir terefden ise vekillik quruluşunu tesis ederek, insanları vekillere müraciet etmeye devet edirdiler. Ele bu aralarda xelifeler İmam Hadi (e) ile İmam Hesen Esgerinin (e) zamanında birbaşa olan elaqeleri azaltdılar. Ona göre de onlar perde arxasından suallara cavab verirdiler ki, insanlar İmamı (e) görmemeye adet etsinler. Bunların ardınca kiçik qeyb haqqında xeber verildi. İnsanlar bu zaman ehtiyacı olan suallara cavab almağa başladılar.

İmam Zaman ağa (e.f.) ile elaqe saxlayan insanlar haqqında ise demek olar ki, İmamın (e.f.) iki qeybi olmuşdur. Biri kiçik ve o birisi ise böyük qeyb. Kiçik qeyb zamanı Hezret (e.f.) insanların gözünden gizli idi. 4 sehabe İmam (e.f.) ile insanlar arasında vasiteçi idiler. İnsanların çetinlikleri bu dörd nefere deyiler ve onlar da bu meseleleri İmama (e.f.) çatdırardılar.

Böyük qeyb başlayanda ise insanların Hezret (e.f.) ile rabitesi kesilir. Bu dövrün xüsusiyyeti beledir ki, heç kim iddia ede bilmez ki, o, İmamın (e.f.) xüsusi vasiteçisidir ve onunla rabitesi vardır. Çünki her kes bu cür iddia ederse, Hezretin (e.f.) özünün dediyi kimi, yalançıdır.

İkinci nöqte odur ki, böyük qeyb zamanında saleh insanların, böyük alimlerin ve teqvalı insanların Hezret (e.f.) ile görüşleri olmuşdur. Baxmayaraq ki, bu görüşler zamanı çoxları Ağanı (e.f.) tanımamışdılar. Hezret gedenden sonra başa düşmüşdüler ki, hansı böyük bit tofiqe nail olublar. Zehranın Yusifini (e.f.) tanımayıblar.

Üçüncü nöqte odur ki, qeyb zamanında İmam Zaman ağanın (e.f.) yaşadığı yer ve mekan bizler üçün melum deyildir. Bizim üçün o Hezret (e.f.) ile görüş yolu bağlıdır. Hezretin

<< 1 [2] 3 >>