Abbasiler sülalesinin möhteşem xelifesi Harun er-Reşidin 12 oğlu vardı. Xelife özünden sonra oğullarının hakimiyyet üstünde bir-biri ile didişeceklerini yaxşı bilirdi. Ona göre de bacardığı qeder onların arasında barışıq yaratmağa ve ayrı-seçkilik salmamağa çalışırdı.

Harun belke de yegane xelifedir ki, başqalarından ferqli olaraq özünden sonra bir ve ya iki oğlunu deyil, üç oğlunu veliehd etmişdi. Vesiyyete esasen, hakimiyyete ilk olaraq Harunla Zübeydenin oğlu Emin keçmeli idi. Emin ölerse, Harunun ikinci oğlu Memun, daha sonra ise o biri oğlu Qasim taxt-taca iddialı sayılırdılar. Harun er-Reşid öz sağlığında xilafet torpaqlarını oğullarının arasında bölüşdürmüşdü. Emin qetiyyetsiz, tesir altına düşen ve eyş-işrete meylli bir adam idi. Ondan ferqli olaraq Memun güclü iradeye malik idi, qarşısına qoyduğu meqsed uğrunda mübarize aparmağı bacarırdı, idareçilik qaydalarını da yaxşı menimsemişdi. Üçüncü veliehd Qasim de iradece zeif adam idi, ona göre de Eminin telebi ile öz haqqından keçdi. Harun hele sağlığında Eminle Memun arasında mehribanlıq yaratmağa çalışırdı. Hetta bu meqsedle qardaşlar arasında ehdname (müqavile) yazdırmış, her ikisine imzalatdırmış ve ehdnameni Kebenin içinde emanet qoymuşdu.

Harunun vefatından sonra Emin hakimiyyete keçdi. Kebenin içindeki ehdnameni oğurlatdırıb mehv etdi, bundan sonra Memuna qarşı açıq hücuma başladı. Memun atasının sağlığında Xorasan valisi olduğu üçün, buralarda möhkem arxa-dayağa malik idi. Iki qardaş arasındakı düşmençilik durmadan artırdı. Emin bütün mümkün yollarla Memunu susdurmaq uğrunda sey gösterir, Memun ise teslim olmurdu. Uzun müddet davam eden mübarizede qüvveler nisbeti Memunun xeyrine deyişmekde idi. Başı kef meclislerine qarışmış Emin siyasi sehnede üstünlüyü günbegün elden verirdi. Üstelik, herbi sahede de onu uğursuzluq müşayiet edirdi. Memunla döyüşde Eminin bezi serkerdeleri meğlub oldu, bezileri ise onu atıb qarşı cebheye keçdi.

Memunun iki serkerdesi – Tahir ibn Hüseyn ve Herseme ibn Eyen

[1] 2 >>