Yalan – heqiqetin eksine söz söylemek, olmuş bir hadiseni olmamış, olmamış hadiseni ise olmuş kimi göstermekdir. Yalan en çirkin emellerden biridir. Bunun bele olduğunu, çox vaxt yalan danışan insanın özü de bilir. Çünki yalan danışan insan özüne «yalançı» deyilmesini istemir, bundan narahat olur. Yalançı olduğunu qebul etmemesi ise, şübhesiz ki, başqa bir yalandır.

Yalan, insanı öz etrafında inanılmayan, etibar edilmeyen bir hala salır. Çünki yalan söyleyenlerin çoxu qısqanc ve xesis insanlardır. Bu cür insanlara da heç kim haqlı olaraq inanmır.

Doğru sözlü olmaq ne qeder insani ve exlaqi bir xüsusiyyetdirse, yalançılıq da bir o qeder qeyri-insani ve qeyri-exlaqi bir haldır. Yalanın qeyri-insani qeyri-exlaqi xüsusiyyeti insanlar arasındakı elaqeleri kökünden sarsıdır.

Yalan danışmaq beşeri elaqeleri köklü bir şekilde zedeleyir. Çünki insanlar arasında yaxşı elaqeler qura bilmeyin esas şerti insanların bir-birlerine inanmalarıdır. Yalan insanlar arasındakı bu inam hissinin emele gelmesine engel olur. Qarşılıqlı olaraq bir-birine inanmayan insanların sağlam elaqeler qura bilmesi ise mümkün deyildir.

Cemiyyeti meydana getiren şexsler arasında sağlam ve semimi elaqeler qurma imkanını ortadan qaldıran yalançılıq İslam exlaqında qeti bir şekilde qadağan edilmişdir. Quranda bele buyurulur:

«…Yalan sözlerden çekinin» (Hecc, 30);

«Yalanı ancaq Allahın ayelerine inanmayanlar uydururlar. Onlar esl yalançıdırlar!» (Nehl, 105).

Yalanı en böyük günahlardan biri olaraq qebul eden Peyğemberimiz (s.e.s.) bir defe sehabelerinden soruşur: «Size günahların en böyüyünü xeber verimmi?». Sehabeler «beli» deye cavab verdikde Hezreti Peyğember (s.e.s.) bele buyurur: «Günahların en böyüyü Allaha ortaq qoşmaq, ata-anaya asi çıxmaqdır». Resulullah bu sözleri dirseklenmiş halda deyirmiş. Birden dikelerek sözüne bele davam edir: «Xüsusile yalan danışmağa, yalandan şahidlik etmeye diqqet edin. Yalançılıq ve yalançı şahidlikden çekinin». Sehabeler revayet edirler ki,

[1] 2 >>