Miladi XVII-XVIII esrlerde yaşamış meşhur alimlerden biri de Seyyid Camal Xansaridir. Esl adı Hüseyn olan, «Ağa Camal Xansari» ve «Cemalül-müheqqiqin» (tedqiqatçıların camalı) leqebleri ile tanınan alimin atası Ağa Hüseyn Xansari de böyük din alimlerinden idi.

Ağa Hüseyn Xansari hem fiqh sahesinde, hem de kelam elminde bacarıq sahibi idi. Onu «ustadül-küll fil-küll», yeni bütün elmlerin mütleq ustadı adlandırırdılar. Deyirler ki, Sefevi şahı Süleyman sefere gedende alimi öz yerinde canişin qoyur ve dövletin idaresini ona tapşırırmış. Qeyd etmek yerine düşer ki, Ağa Hüseyn Xansari Mühemmed Teqi Meclisiden (Ellame Meclisinin atasından) ders almışdı. Onun şagirdleri sırasında Seyid Nemetullah Cezairi, öz oğlu Ağa Camal Xansari ile yanaşı, Azerbaycan esilli, Ellame Meclisinin yeznesi Mirze Mühemmed Hesen Şirvaninin de adını çekirler.

Deyirler ki, Ağa Camal Xansari cavanlıqda ders oxumağa bir qeder tenbel imiş, atasının seylerine reğmen tedrisde böyük nailiyyet qazana bilmirmiş. Bir gün meşhur hedis alimi, «El-Vafi» kitabının müellifi Mola Möhsün Feyz Kaşani hecc ziyaretinden qayıdandan sonra Ağa Hüseyn Xansari ile görüşmeye gelir. Ev sahibi Feyz Kaşanini çox semimi qarşılayır, öz oğlunu da qonaqla görüşmeye çağırır. Elm ehlinin adeti üzre söhbet yene fiqh sahesine yönelir. Mola Feyz Kaşani Ağa Camalı yoxlamaq üçün ona bir neçe sual verir. Amma Ağa Camal suallara cavab vere bilmir. Feyz Kaşani teessüfle elini eline vurub deyir: «Çox heyf ki, Ağa Hüseynin qapısı bağlanıb» (yeni övladı onun elmini davam etdirecek seviyyede deyil). Bu söz Ağa Camala ağır gelir. Özlüyünde qet edir ki, bundan sonra tam ciddi-cehdle tedrisini davam etdirsin ve atasına layiqli oğul olduğunu sübuta yetirsin. Genc alim sözüne sadiq qalıb seyle derslerini oxumağa başlayır. Cemi bir il erzinde onun elmi seviyyesinde ciddi ireliliyiş yaranır. Bele ki, növbeti il Feyz Kaşani yene heccden qayıdıb Ağa Hüseyn Xansarinin görüşüne gelende Ağa Camal onun bütün suallarına düzgün ve selis cavab

[1] 2 3 4 >>