Bütün nemetler, ruziler Allahdandır. Amma daha üstün şerafete, deyere malik olan şeyleri Allah özüne aid bildirir. Meselen, yer üzünde olan bütün evler (mescidler) Allahındır. Amma Kebe evi xüsusile ona aid edilir.



Bu xüsusiyyet "izafeyi-teşrifi", yeni "şerafet elavesi" adlanır. Başqa bir misal: bütün canlıların malik olduqları ruh Allahın etasıdır. Amma Allah-teala yalnız insandakı ruhu öz ruhu adlandırır: "Men ona suret verib ruhumdan üfürdüyüm zaman, siz ona secde edin" ("Hicr", 29).

Bütün dünya nemetleri insanın imtahanı üçün bir vasitedir. Allah yalnız axiret nemetlerini nezerde tutduğundan, dünya nemetlerini Allah ruzisi adlandıra bilmerik. "Enfal" suresinin 67-ci ayesinde buyurulur: "Siz puç dünya malını isteyirsiniz. Allah ise axireti qazanmağınızı isteyir". "Tövbe" suresinin 55-ci ayesinde oxuyuruq: "Münafiqlerin ne malları, ne de övladları seni teeccüblendirmesin. Allah onlarla ancaq münafiqlere dünya ezabı vermek, kafir olduqları halda canlarını almaq ister". Allah-teala hezret Peyğembere (s) buyurur ki, dünyaperestler üçün birinci ezab var-dövlet toplamaq, sonra ise onu qorumaqdır. Buna göre de heyatın şirinliyini dadmazlar. Ölende de min bir zehmetle toplanmış var-dövletin elden çıxdığını görüb iztirab çekerler!

Dünyaperestler bir ömür zehmetle, başqalarına zülm-sitemle, insanların haqqına tecavüz etmekle qepik-qepik yığdıqları pulu bir defelik elden vererler. Allah-teala onların dözülmez narahatçılıqla kafir olaraq öleceklerini beyan edir. Bele bir ölüm hemin imtahanın dehşetli neticesidir. Allah bu tebirlerle insanı dünyaya vurğunluqdan çekindirmek isteyir.

Aydın oldu ki, aye ve revayetler insanı dünya ber-bezeyine göz dikmemeye çağırır.

Amma dünya malı tekce kafirler üçün nezerde tutulmayıb. Bezi övliyaların da böyük var-dövleti olub ki, bu seviyye başqaları üçün elçatmazdır. Cinler ve insanlar, heyvanlar ve quşlar da onun ixtiyarında olub. Demek varlı olmaq pis adam olmaq üçün delil deyil. Eslinde, dünya nemeti imtahan

[1] 2 >>