Dostum, men sene göründüyüm kimi deyilem. Görüntüm – geydiyim paltardan başqa bir şey deyil. Bu paltar sebrle toxunub ve meni senin sorğularından, seni ise menim laqeydliyimden qoruyur.
Dostum, içimdeki “men” sükut evinde yaşayır ve orada da qalacaqdır, derkolunmaz ve elçatmaz olaraq.
Men istemirem ki, sen menim sözlerime bağlanıb emellerime inanasan; zira, menim sözlerim senin sesle ifade olunan fikirlerinden, emellerim ise senin heyata keçen ümidlerinden başqa bir şey deyildir.
Sen deyende ki, “Külek Şerqe teref esir”, men de deyirem: “He, külek Şerqe esir”; zira, istemirem bilesen ki, fikrim küleyin yox, denizin yanındadır.
Sen menim denizde üzen fikirlerimi anlaya bilmezsen. Ve men heç istemirem de ki, sen onları anlayasan. Tek qalmaq isteyirem denizde.
Senin üçün gündüz olanda, menim üçün gecedir; lakin onda da men tepelerde oynayan günortadan ve vadi boyu sürüşen benövşeyi kölgeden danışacam, zira, sen menim qaranlığımın neğmelerini eşitmek, qanadlarımın ulduzlara nece çırpıldığını ise görmek iqtidarında deyilsen.
Ve men gece ile tek qalmaq isteyirem.
Sen öz Cennetine yükselende men öz Cehennemime enirem – hetta sen keçilmez uçurumun o tayından meni “Refiqim, Yoldaşım!” – deye haylayanda bele men: “Yoldaşım, Refiqim!” – deye cavab verirem sene. Zira, istemirem ki, menim Cehennemimi göresen – onun alovu gözlerini qarsıda biler, tüstüsü ise boğar seni. Ve bundan başqa men öz Cehennemimi o qeder sevirem ki, qısqanıram sene. Cehennemde tek qalmaq isteyirem.
Sen Heqiqeti, Gözelliyi ve Edaleti sevirsen; ve men de senin xetrine bunun yaxşı iş olduğunu deyir ve özümü onları seven gösterirem. Üreyimde ise senin sevgine gülürem. Lakin istemirem ki, sen menim güldüyümü göresen. Tek gülmek isteyirem.
Dostum, sen xeyirxah, ehtiyatlı ve müdriksen, hetta deyerdim ki, kamilliyin özüsen; ve seninle ünsiyyetde men de müdrik ve ehtiyatlı danışmağa çalışıram. Eslinde ise men deliyem. Sadece deliliyimi maska altında gizledirem. Deliliyimde tek qalmaq isteyirem.
»Ordan-Burdan
»Oxu zalına keç